Öncelikle iş güvenliğine olan vurdumduymazlık ve cehaletimize kurban giden onlarca canımıza Allahtan rahmet diliyorum, yakınlarına baş sağlığı diliyorum, zor bir durum ama ne yazık ki bu memlekette; maden kazaları, depremler ve yangılar başta olmak üzere bir çok olaylarda hep topluca ölüyoruz.
Öncelikle iş güvenliğine olan vurdumduymazlık ve cehaletimize kurban giden onlarca canımıza Allahtan rahmet diliyorum, yakınlarına baş sağlığı diliyorum, zor bir durum ama ne yazık ki bu memlekette; maden kazaları, depremler ve yangılar başta olmak üzere bir çok olaylarda hep topluca ölüyoruz, her seferinde taziyeler diliyoruz, hiçbir olaydan ders çıkarmadığımız gibi asıl suçlu olan bile topu hep başkasına atarak günü kurtarmaya çalışıyor, sonra balık hafızamızla yaşanan acılar unutuluyor, eski vurdumduymazlığımızla devam ediyoruz, bir dahaki faciada tekrar suratımıza okkalı bir tokat yiyoruz yine aynı senaryo…
Yaşananlardan bir ders çıkarmayan kim olursa olsun elindeki yetkiyi kullanmakta beceriksizlik yapıyorsa vebal altındadır…
Uzatmadan “Erken Uyarı Sistemi” nedir, ne işe yarayacak, maliyeti nedir, kullanım kolaylığı ve diğer hususları bildiri olarak başka platformlarda sunacağım ama İmza okurları başta olmak üzere tüm kamuoyunun da bilgisine kısaca sunum yapacağım, benim elimden gelen budur.
Erken uyarı sistemi halen yeraltı ocaklarında kullanılmakta olup birçok faciayı önlemiş olmasına rağmen yine de madenlerde olan çoklu ölümlerin insan kaynaklı hatalar olduğunu söyleyebilirim, sistemin faydasına inandıktan sonra asla size ihanet etmez ve her tehlikeyi önceden bildirir, burada sistemden kaynaklı hiçbir faciadan söz edilemez, eğer bir facia yaşanmışsa mutlaka biz insanların ihmalinden kaynaklıdır.
Çalışması oldukça basit olup nasıl ki karınca yuvası kadar karmaşık olan yeraltı maden ocaklarında kolayca uygulanıp birçok tehlike önlenmişse yerüstü yapılarında uygulanması daha basit ve daha ucuzdur.
1. Yer üstü yapıları(Çok katlı ve yangın merdiveni gereken binaların hepsi): sistemin kurulma aşaması mevcut yapıların projesine bakılarak sistemin kurulacağı noktaların yer tespiti yapılacak,
2. Yeni yapılacak olan tüm çok katlı yapılar proje aşamasında EUS projeye dahil edilerek yapım aşamasına geçilecek,
3. Mevcut yapılarda her katta bir veya birden çok sensör gurubu bulunacak, bunlar Oksijen, Karbonmonoksit ve gerekirse diğer tehlikeli gazlardan da sensör eklenebilir,
4. Binanın emniyetli bir noktasında gaz kontrol merkezi kurulacak ve bu iş için uzman eleman değil uzman olmayanların bile bulunmasında bir sakınca yoktur çünkü burada bulunan eleman sadece haberci olacak, her hangi bir olayda zaten sistem gerekli yer ve noktaları uyarmış olacak,
5. Sistemin çalışması:
Binanın projesine uygun olarak yerleri tespit edilen sensör gurupları katlara yerleştirilip ana merkeze bağlantıları yapıldıktan sonra:
Ortamda her hangi bir yerde çöp kovasına atılan izmarit, elektrik donanımlarında oluşan kızışma ve kablo yangınları, açık bırakılmış mutfak tüpleri ve doğlagaz kaçaklarından ortama yayılan karbonmonoksit ilk etapta oksijeni tüketmeye başlayacak- Burada yeri gelmişken açıklamakta yarar var Yangınlar: Yavaş yanma demirin paslanması gibi, normal yangın ve patlamaların tamamı yangınlar sınıfına girer ve bir ortamda; Yanıcı malzeme yoksa, oksijen yetersiz ise, ateşleyici unsur bulunmuyorsa o ortamda yangından söz edilemez mutlak bu üç unsur birlikte olmalıdır.
Sensör gurubu bulunduğu ortamdaki hava kalitesini sürekli olarak ölçerek aynı zamanda da kayıt tutacaktır, diyelim ki bir katta olumsuz bir durum var ve hava kalitesinde değişiklikler algılandı ana merkeze hemen uyarı gidecek. Bu sistemler çok karmaşık yapılar olmadığı gibi yeraltı maden ocakları gibi antigrizu özellikli materyale de ihtiyaç duymadıklarından kullanım kolaylığının yanında oldukça da ucuz sistemler olup bir kere kurulduktan sonra uzun süre hiçbir masrafı olmadan sessizce hizmet etmeye devam ederler.
Her hangi bir katta Oksijen % 19 seviyesine düştüğünde sistem devreye girer ve derhal o katın havalandırmasına yol verir, bunun amacı ortamda oluşabilecek zehirli ortamı uzaklaştırmaktır aslında yangınlarda oksijenin varlığı yangını hızlandırır ama burada ortama yayılan CO gazının seviyesine bakılmalıdır, eğer CO değeri 5-7-10 ppm gibi bir artış trendi gösteriyorsa havalandırma fanları her ne kadar ortamdaki oksijenin sirkülasyonunu sağlamış olsa da ortama yayılan CO gazının da bir an önce ortamdan uzaklaştırarak olaya müdahale edinceye kadar o katta bulunanların tahliyesi için faydalı bir süreç olacaktır.
Yangın merkezinde söndürülür, bu bir kuraldır ve zamanında yangının merkezine ulaşılamamış ise kontrol edilmesi çoğu kez imkânsız olmaktadır, işte bu sensör guruplarının asıl amacı yangının başlaması noktasında bizleri o noktaya yönlendirerek en basit yöntemlerle söndürme imkânı vermektedirler, yangınlar ilk etapta kızışma ile başlar ve ilk yaptıkları reaksiyon ortamdaki oksijeni yakarak dengesiz gaz dediğimiz CO gazını ortama yayarlar, bu oluşum ilk zamanlarda hemen fark edilemez, örneğin ısınmaya başlayan elektrik donanımında ısı arttıkça küçük çaplı açık aleve dönüşmeye başlar ve sürekli oksijen tüketmesi sonucu ortamdaki oksijen azalmaya başlar bu bir normal reaksiyondur, sensörlerin asli görevi burada % 20,9 oksijen kalitesinde yaşanacak bindeler düzeyindeki düşmeleri anında görecek ve merkezi uyaracak aynı zamanda ortam değerlerini kaydedecektir, örnek veriyorum sürekli % 20,9 seviyesinde olan hava kalitesi birden bire % 20,0 olduysa sarı alarmdır, kumanda masasında bulunan görevli o katı gözlem altına alacaktır, hemen oksijenin düşmesi ile birlikte CO değeri yükselmez ama kısa bir süre sonra CO değerinde 1-3-5-10 ppm gibi yükselmeler başladığında söz konusu o katta risk var demektir, görevli kat görevlisine derhal haber verecek ve yangın başlama aşamasında basit tedbirlerle bile söndürülmüş olacaktır.
Bu sistemler; tüm Otel, AVM, gökdelenler ve çok katlı işyerlerinde kullanılabileceği gibi organize sanayi bölgelerinde de kullanılabilecek basit sistemler olup tek dezavantajları sensör guruplarını nedendir bilemiyorum ülkemizin üretemiyor olması ve ithal ürün olmaları.
Umarım üzerime düşen kamu görevimi bu şekilde yapmış olurum. Lütfen daha parlak fikirleri olanlarıda dinleyelim ve önlem alalım. Çok ölmekten yorulduk artık!
