"Dünyada ağır sonuçları olan salgınlar, ekonomik dönüşümlerin de tetikleyicisi olmuştur. Dünyamız 2009 yılında domuz gribi, ebola salgını ve zika virüsü gibi tehditlerle yüzleşmiştir.
Bugün hala salgın hastalıkların kitlesel ölümlere yol açma olasılığı var. Her türlü salgın hastalığa karşı hızlı önlem alınması gerekiyor. Yaşadığımız sürecin insanlık üzerinde ne gibi sonuçlar ortaya çıkaracağını bilemiyoruz.
Türkiye'nin bu fotoğrafı özellikle kendi içinde avantajlı bir yerde durdurması şart.
Ülkemiz bu salgına olabilecek ne hazırlıklı şekilde yakalanmıştır. Batı ülkeleri vatandaşını adeta sahipsiz bırakmıştır. Batı, yıllarca temel kamu hizmetlerini görünüşte özel sektöre terk ederek ama aslında başından savarak vatandaşını sahipsiz bırakmıştır. Dünyanın yöneldiği istikamette önceden mesafe katetmiş bir ülke olarak inşallah 21'inci asrı Türkiye'nin asrı haline getireceğiz
Kriz derinleştikçe bu tür tartışmalar da artacaktır. Bir yandan önümüzdeki sorunun çözümü için gayret edecek, bir yandan geleceği inşa edeceğiz.
Corona virüs ilk olarak Çin'in Vuhan şehrinde teşhis edildi. Hastalık hemen ardından birçok ülkede görüldü. Kovid-19 Avrupa'da ilk olarak Fransa'da görüldü. Şubat 10'una gelindiğinde 60 bin kişiye teşhis kondu. SARS salgınındaki can kaybını geride bıraktı.
Çin dışındaki ülkelerde de ölümlerin başlamasıyla salgının dünya çapındaki faturası ağırlaştı.
Suudi Arabistan 27 Şubat itibariyle umre ziyaretlerini askıya aldığını açıkladı.
Dünya Sağlık Örgütü 11 Mart'ta corona virüs pandemisi ilan etti. Pek çok ülke sınırlarını insan trafiğine kapatmaya yönelik tedbirler aldı.
İnsanların günlük hayatlarında evlerinde kalmayı sağlamaya yönelik pek çok önlemler açıklandı. Bugün itibariyle kovid 19 hastalığı teşhis edilen kişi sayısı 200 bine ölen kişi sayısı 8 bine yaklaşmıştır.
Türkiye en başından itibaren bu hastalıkla ilgili gelişmeleri yakından izlemiş tedbirlerini suratle alarak hayata geçirmiştir.
27 Ocak'ta Dışişleri Bakanlığımız seyahat uyarılarını yayınlamaya başladı.
Çin'in Vuhan kentindeki vatandaşlarımızı askeri uçakla getirerek karantinaya aldık.
3 Şubat'ta Çin'e olan tüm uçuşları durdurduk.
23 Şubat'ta hastalığın ortaya çıktığı ve yayılmaya başladığı İran'da tüm hava, kara, demir yolu geçişlerini kapattık.
Birileri farklı şeyler söyleyebilir bizim bütün hedefimiz insan hayatıdır. Altyapısı uygun mesleki, teknik liselerimizi dezenfektan ve maske yapabilecek hale getirdik.
Haziran ayında yapılacak liselere geçiş sınavı ve üniversite sınavının hazırlıkları tatil süreci göz önüne alarak yapılacaktır. Gelişmelere göre sınav tarihlerini ileri bir tarihe ertelemeyi göze alabiliriz.
13 Mart'ta ülkemizdeki vaka sayısı 5'e çıktı. Aynı gün yine şahsımın başkanlığında yapılan yeni kararlar aldık. 9 Avrupa ülkesiyle olan hava yolu ulaşımını durdurduk, hastanelere ziyaretçi sınırlaması getirdik.
Acil olmayan duruşmaların ve diğer adli işlemlerin ertelemesinin de yolunu açtık.
Kültür Sanat faaliyetlerini nisan sonuna kadar erteledik.
Nisan ayı sonuna kadar programlanan tüm ulusal ve uluslararası bilimsel faaliyetleri açık kapalı toplantıları, bedelli askerlik celplerini teyit ettik.
Gümrük kapılarında gereken her türlü tedbiri aldık.
Sadece Ankara ve Konya'da umreden dönen 10 bin 300 vatandaşımızı karantinaya aldık.
Aynı gün Avrupa'dan ve Amerika'dan gelen yeni vakaların belirlenmesiyle kovid 19 teşhisi konan hasta sayısı 18'e ulaştı.
Diyanet İşleri Başkanlığımız cuma ve vakit namazlarının cemaatle kılınmayacağını herkesin evinde ya da isterse camide ferdi olarak yapacağını başkanımız açıkladı.
Vatandaşlarımıza fahiş fiyatlarla mal satmaya çalışan firmalara denetimleri yoğunlaştırdık ve cezai müeyyideleri etkinleştirdik.
İnsanların zorunlu olarak bir araya geldiği faaliyetleri erteledik.
17 Mart'ta İngiltere ve Suudi Arabistan'ın da aralarında bulunduğu uçuş yasağı koyduğumuz ülke sayısı 20'ye ulaştı.
Dün itibariyle kovid 19 teşhisi koyan hastamızın sayısı 98'e çıkarken bir vatandaşımızı da kaybettik.
Elbette bu süreçte adeta virüs ülkemize gelmekte niye geç kaldı diye dizlerini dövenler, yalan haberle milletimizin moralini bozmaya çalışanlar da çıktı.
Hep söylediğimiz gibi Türkiye'nin en büyük gücü birliğidir, beraberliğidir, kardeşliğidir.
Bu sıkıntılı süreci de daha da güçlenerek atlatacağımıza tüm kalbimle inanıyorum.
Biz önce insan diyen öyle bir medeniyetin insanı yaşat ki devlet yaşasın diyen bir kültürün mensuplarıyız.
Bunun için aldığımız her tedbir insanımızın hayatını ve geleceğini korumaya yöneliktir.
Henüz aşısı ve kesin tedavisi olmayan bu hastalıktan en iyi korunma yolu virüsün bulaşmasını engellemektir.
Kovid 19 hastalığından en iyi korunma yöntemi herkesin kendi kendine alacağı tedbirlerdir.
Toplumun tamamının sağlığı ve huzuru için bireyler olarak her birimizin fedakarlıkta bulunma zorunluluğu vardır.
Türkiye'deki tedbirler salgın ortadan kalkana kadar uygulanacaktır.
Açıklanan tedbirlere hep birlikte hassasiyetle riayet edersek evde kalma süresini 3 haftayla sınırlı tutabiliriz.
Bilim insanları kovid 19 virüsüne karşı en etkili tedbirin temizlik olduğu konusunda hemfikirler. Vücut temizliği, hane temizliği çok büyük önem taşır.
Zira sevgisini dokunarak göstermeyi seven bir milletiz. Yaşadığımız süreç bir müddet buna ara vermemizi gerektiriyor. Salgın tehlikesi tamamen ortadan kalkana kadar sevgimizi yüreğimizle göstermekle yetineceğiz.
Peygamberimiz veba olan yerlere gidilmemesini tavsiye ediyor. Bugün bize düşen kovid 19 virüsünün bulaşma ihtimali olan yerlerden uzak kalmak virüse maruz kaldıysak da iyileşene kadar teması kesmektir.
En büyük görev fert fert milletimize düşüyor. Milletimin her bir ferdinden ricam kovid 19 tehdidi geçene kadar mümkün olduğu kadar evlerinden çıkmamalarıdır.
Kendimiz zarar görmesek de Allah muhafaza sevdiklerimizin ölümlerine yol açabiliriz. Sosyal mesafeyi ne kadar korur ve azaltırsak virüsün yol açtığı tehdidi düşürürüz.
Bakın birer koltuk ara verdik. Bu hassasiyetimiz önemli, dikkat edeceğiz. Başka çaremiz yok. Herhangi bir şekilde virüse maruz kalmış bir kişinin ikazları dinlemeyip dışarıda dolaşması dahilinde gün içinde yüzlerce kişiye bulaştırma ihtimali vardır.
Milletimin her bir ferdinden ricam, Kovid-19 tehdidi geçene kadar mümkün olduğu kadar evlerinden çıkmamalarıdır.
Çocuklarımızdan dışarıya çıkmadan evde kitap okuyarak, derslerine çalışarak vakitlerini değerlendirmelerini istiyoruz. Yaşlılarımızın sadece evden çıkmamakla yetinmeyerek ailenin dışarıyla irtibatı olan fertleriyle mesafeli şekilde hayatlarını sürdürmeleri daha iyi olacaktır.
Bizim kültürümüzde yaşlılarımızı el üstünde tutmak dünya ve ahiret saadetinin temel şartlarından kabul edilir. Yaşlılarımızı koruyacağız ve kollayacağız.
İstanbul ve Ankara'da başlayacak çalışmayla 65 yaş üstü vatandaşlarımıza koruyucu maske ve kolonya dağıtacağız.
Kamu banklarımız 65 yaş üstü emeklilerimizin işlemlemlerini isterlerse evlerinde yapacaklardır.
Huzur evlerindeki doktor sayısını da arttırarak yaşlılarımızın sağlığını daha da yakından takip edeceğiz.
Sağlık kuruluşlarımızın üzerine binecek yükü hafifletmemiz gerekiyor.
Vatandaşlarımızdan hayati olmayan sağlık sorunlarına aile hekimleri vasıtasıyla çözüm aramalarını istiyoruz.
Hastaneler virüs bulaşma ihtimali en yüksek hale gelmektedir.
Tanı kiti konusunda çok iyi bir üretim potansiyelimiz var.
Hastalık belirtileri ortaya çıkan vatnadaşlarımız ise ALO 184 hattını aramalıdır
Kovid-19 hastalığına karşı aşı ve ilaç geliştirme çalışmalarına da tüm hızıyla devam ediyoruz.
Krizden en çok etkilenen kuruluşların başında gelen Türk Hava Yollarımıza da gereken desteği vereceğiz.
Türkiye olarak hızlı kararlar alarak, süratle uygulamaya geçerek ülkemizin bu krizden en az etkilenmesi için elimizden geleni yapmaya devam ediyoruz.
Aldığımız tedbirlerin etkisiyle bu ortaya çıkan olumlu görüntüyü sürdürmekte kararlıyız. Tehlikenin kapımızı çalmasını beklemeden sürekli yeni ve etkili tedbirler alıyoruz.
Bu çerçevede de kapsamlı bir değerlendirme toplantısını gerçekleştirdik.
Ekonomimize, piyasaya, üretime olumsuz etkisini azaltmak amacıyla çok önemli kararlar aldık.
Özellikle de ekonomi yönetimimiz ve ilgili bakanlarımız kurumlarımız, tüm iş dünyasının taleplerini ve öngörülerini toplayarak hazırlıkları yaptı. Bir yol haritası belirledik.
Küresel türbülanslara özellikle söylüyorum güçlü bir bağışıklık sistemi göstererek hedefimizi koyduk.
Bu iki aylık direnme sürecini de en iyi şekilde atlatacağımıza inanıyorum.
Tüm senaryolara hazırlıklı olmamız gerekiyor. Gelişmekte olan ülkeler arasında pozitif ayrışan ülke konumunda olduğumuz bir gerçektir.
Ekonomimiz için koruma kalkanı olacak bir paketi devreye alıyoruz.
Dün Merkez Bankamız piyasalar açısında oldukça önemli bazı adımlar atarak likidite sıkıntısı yaşanmayacağının garantisini ortaya koydu.
İhracatçımız bu süreçteki belirsizliği rahat bir şekilde atlatabilecek.
Bu süreçten kamu özel sektör dayanışması ile daha da güçlenerek çıkacağız.
Ön şartımız istihdam kaybına yol açmamalıdır.
Tüm finans kuruluşlarının kredi geri çağırma mevcut kredi limitini kullandırmama, teminat şartlarını zorlaştırma uygulamalarından özenle kaçınılmasını istiyoruz.
Bu çerçevede devreye sokacağımız tedbirler şunlardır:
1- Perakende, AVM, Demir-Çelik, Otomotiv, Lojistik-Ulaşım, Sinema-Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-İçecek, Tekstil-Konfeksiyon ve Etkinlik-Organizayon sektörleri için Muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemelerini 6’şar ay erteliyoruz.
2- Konaklama vergisini Kasım ayına kadar uygulamayacağız.
3- Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemelerini Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için 6 ay süreyle erteledik.
4- İç havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle KDV oranını yüzde 18’den yüzde 1’e indiriyoruz.
5- KOVİD-19 salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemelerini asgari 3 ay öteleyecek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlayacağız.
6- İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteği vereceğiz.
7- Bu dönemde işlerinin olumsuz etkilendiğini beyan ederek talepte bulunan esnaf ve sanatkârların Halkbank’a olan kredi borçlarının, Nisan, Mayıs ve Haziran anapara ve faiz ödemelerini 3 ay süreyle ve faizsiz olarak erteleyeceğiz.
8- Kredi Garanti Fonu limitini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartacak, kredilerde önceliği gelişmelerden olumsuz etkilendiği için likidite ihtiyacı oluşan ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBİ’lere vereceğiz.
9- Vatandaşlarımız için uygun ve avantajlı şartlarda sosyal amaçlı kredi paketleri devreye alınmasını teşvik edeceğiz.
10- 500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktarını yüzde 80’den yüzde 90’a çıkartacak, asgari peşinatı yüzde 10’a düşüreceğiz.
11- Virüsün yayılmasına karşı alınan tedbirlerin etkisiyle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüde düşen firmaların kredi siciline “mücbir sebep” notu düşülmesini sağlayacağız.
12- Stopaj gibi kaynağında yapılan kesintilerin ödemelerini içeren içeren muhtasar beyannamelerin sürelerini 3 ay erteliyoruz.
13- Asgari ücret desteğini devam ettireceğiz.
14- Mevzuatımızdaki esnek ve uzaktan çalışma modellerinin daha etkin hale getirilmesini temin edeceğiz.
15- Kısa Çalışma Ödeneğini devreye alacak, bundan faydalanmak için gereken süreçleri kolaylaştırılacak ve hızlandırılacağız. Böylece faaliyetine ara veren işyerlerindeki işçilere geçici bir gelir desteği verirken, işverenlerin de maliyetini azaltmış olacağız.
16- En düşük emekli maaşını 1.500 liraya yükseltiyoruz.
17- Emeklilerin bayram ikramiyesini Nisan ayı başında ödüyoruz. Yine emeklilerimizin maaş promosyon ödemelerinin de, şubelere gitmelerine gerek kalmaksızın, doğrudan hesaplarına yatırılmasını sağlıyoruz.
18- Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığımızın belirlediği kriterlere göre ihtiyaç sahibi ailelere yapılacak nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık bir kaynak ayırıyoruz.
19- İstihdamdaki sürekliliği temin etmek amacıyla 2 aylık telafi çalışma süresini 4 aya çıkartıyoruz.
20- Küresel tedarik zincirlerindeki aksama ihtimaline karşı hem üretimde, hem de perakende de belirlediğimiz önceliklere göre alternatif kanallar geliştireceğiz.
21- Tek başına yaşayan 80 yaş üstü yaşlılarımız için, sosyal hizmet ve evde sağlık hizmetlerinden oluşan periyodik takip programını devreye alıyoruz.
