Zonguldak'ın Fener Mevkiinde, 1940’lı yıllarda inşa edilen A Tipi Misafirhane Binası, kent hafızasında önemli bir yer tutuyor. Ereğli Kömür İşletmesi (E.K.İ) döneminde yapıldığı düşünülen bu bina, estetik ve işlevsel açıdan önemli bir örnek olarak öne çıkıyor. Sade tasarımı, işlevselliği ve teknik başarısı ile öne çıkan bu bina, yarım yüzyıldan uzun bir süreçte kent yaşamına hizmet etmiş ve sembolik bir değer kazanmıştır.
Ahşap İşçiliğinin Görkemi
Bina, günümüzde strüktürel olarak sağlam bir durumda bulunuyor. Özellikle iç mekanındaki görkemli ahşap işçiliği, masif ahşap mobilyalar, sürgü kapıları, döşemeleri ve özel imalat ahşap küpeştesiyle dikkat çekiyor. Ayrıca, İran Şahı Rıza Pehlevi ve eşi Süreyya Hanım gibi ünlü konukları ağırlayarak kent tarihine tanıklık etmiş, önemli bir belge niteliği taşıyor.
Tarihi Müze Ev Olmalıdır
Mimarlar Odası Zonguldak Temsilciliği, bu tarihi yapıyı "kaliteli kültür sanat ve müze-eğitim etkinliklerinin düzenleneceği bir Tarihi Müze Ev" olarak değerlendiriyor. Günümüzde kullanılmayan bu yapı, özgün mimarisi ve tarihi değerleriyle korunarak, kent kültürüne katkı sağlamaya devam edebilir.
Türkiye Taşkömürü Kurumu ve Kent Tarihi
Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun yapıyı aktif olarak kullanmasa da düzenli bakımlarını yaparak güvenliğini sağlamış olması, bu mirasın korunmasında önemli bir rol oynamıştır. Ancak, yapıların zaman içinde işlevsizleşmesi kaçınılmazdır.
Mimari Koruma ve Yenileme
Mimarlık ve restorasyon alanında çağdaş ve evrensel yaklaşım, yapıları dondurmak değil, uzman görüşleri doğrultusunda yeni işlevlerle buluşturarak koruma-kullanım dengesini sağlamayı savunuyor. A Tipi Misafirhane için de uzman görüşlerine uygun bir şekilde, özgün özellikleri muhafaza edilerek günümüz ihtiyaçlarına uygun yenilemelerin yapılması önerilebilir.
Kültür Sanat ve Müze-Eğitim Etkinlikleri İçin Tasarım Müze Ev
Mimarlar Odası, A Tipi Misafirhanesi'ni yerel mimar ve ustalarca üstün işçilikle yapılmış, özel mimari tasarımı, ahşap işçiliği ve koleksiyonu ile "Tasarım Müze Ev" kategorisine en uygun yapı olarak değerlendiriyor. Aynı zamanda Zonguldak'ın tarihini yansıtan bir "Dönemsel veya Yaşamsal Müze Ev" olarak da ön plana çıkıyor.
Kent Kültürüne Ekonomik Katkı
Bu tarihi yapı, sadece bir müze olmanın ötesinde, içerisinde çeşitli kültürel etkinliklerle kentin kültür ve sanat alanındaki eksikliğini giderebilecek potansiyele sahiptir. Turizm odaklı olarak kullanılması, Zonguldak için ekonomik bir avantaj yaratabilir.
Zonguldak'ta Yeni Bir Kütüphane ve Kültür Merkezi Projesi
Atatürk Kültür Merkezi, 2018 yılında alınan depreme dayanıksız raporu nedeniyle güçlendirilme veya taşınma gerekliliği doğurdu. Ancak, yapı içindeki kütüphane bölümünün A Tipi Misafirhaneye taşınması fikri, mimari ve işlevsel eksiklikleri karşılamaktan uzak bir çözüm olarak görülüyor.
Yeni Kütüphane İhtiyacı
Zonguldak için uygun fiziksel ihtiyaçlara cevap verebilecek, çağdaş ve modern bir kütüphane binası gereklidir. Yapılacak olan bu proje, sadece kütüphane değil, aynı zamanda çeşitli kültürel ve idari fonksiyonları barındıran bir yapı olmalıdır.
Mimarlar Odası Zonguldak Temsilciliği'nin Görüşü
Zonguldak, kültürel zenginlikleri ve tarihi mirasıyla öne çıkan bir kenttir. Mimarlar Odası, bu mirasın korunmasına ve yaşatılmasına büyük önem verirken, aynı zamanda çağdaş ve modern kültür tesislerinin hayata geçirilmesi gerekliliğini vurguluyor. A Tipi Misafirhanesi için önerilen "Tarihi Müze Ev" ve "Tasarım Müze Ev" kategorileri, bu yapıyı koruyarak yeni işlevlerle buluşturmayı amaçlıyor. Yeni kütüphane ve kültür merkezi projesi ise Zonguldak'ın çağdaş kültür ihtiyaçlarını karşılamak adına önerilen bir çözüm olarak öne çıkıyor. Mimarlar Odası Zonguldak Temsilciliği, kentteki mimarlar olarak, bu değerlere sahip çıkma ve kente katkı sağlama adına çaba göstermeye devam edeceklerini ifade ediyor.
Aybüke Ünal
