2014 yılında Soma’da meydana gelen ve 301 maden işçisinin hayatını kaybettiği facianın ardından maden şehitlerinin yakınlarına da bazı haklar tanınmıştı.
Maden şehitlerinin yakınlarının kamuda istihdamını sağlayan haklarda süre tarih sınırlaması getirilmiş, 10 Haziran 2003 öncesi ve 13 Mayıs 2014 tarihinden sonra şehit olan madencilerin yakınları bu haklardan yararlanamamıştı.
Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) ile Zonguldak Maden Şehit Aileleri Derneği, tarih sınırlandırılmasının kaldırılması için mücadele başlatmış ve girişimlerde bulunmuştu. Bu girişimler sonucu tarih sınırlandırmasının kaldırılacağı sözü alınmıştı.
14 Ekim 2022 tarihinde meydana gelen ve 42 madencinin şehit olduğu kazanın ardından ilgili düzenleme TBMM’de kabul edilerek, maden şehit ailelerine tanınan haklardaki tarih sınırlaması kaldırılmıştı.
Kanunun yürütümüyle ilgili detayları düzenleyen “Kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda hayatını kaybeden sigortalıların yakınlarının kamuda istihdamına ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelik” 3 Mart 2023 tarih ve 32121 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğe göre maden şehit yakınlarının kamuda istihdam hakkından yararlanabilmeleri için başvurular, istihdam hakkından yararlanmak isteyenlerin iş kazasının meydana geldiği ildeki Sosyal Güvenlik İl müdürlüğüne yapılacak. Eş ve çocuğun olması durumunda, eşin başvurusunda çocuklardan istihdam hakkından feragat ettiklerine dair beyan istenmeyecek. Çocuğun başvurusunda ise hak sahibi eş ve varsa diğer çocuklardan istihdam hakkından feragat ettiklerine dair beyan alınacak. Eş ve çocuğun olmaması durumunda, kardeşler istihdam hakkını kullanabilecek.
Yönetmeliğe göre yaş sınırı 45 oldu. Ancak İstihdam hakkını kullanacak 45 yaşından küçük herhangi bir kişinin bulunmaması durumunda veya sunduğu gerekçe istihdam hak sahipliği tespit komisyonu tarafından kabul edilen 45 yaşından büyükler de istihdam hak sahibi olarak belirlenebilecek.
Yönetmeliğin Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesiyle ilgili açıklama yapan GMİS Genel Başkanı Hakan Yeşil, “Soma faciasının ardından maden şehitlerinin yakınlarına tanınan haklardaki tarih sınırlandırmasının kaldırılmasıyla ilgili Maden Şehit Aileleri Derneğimiz ile birlikte mücadele verdik. Amasra kazasının ardından ilgili yasada yapılan değişiklik Meclis’te kabul edildi ve tarih sınırlaması kaldırıldı. Ayrıca maden şehit ailelerinde hak sahiplerine aylık bağlanması kararı yasaya eklendi.
Yasada yer alan maden şehitlerinin yakınlarının kamuda istihdamıyla ilgili usul ve esasları düzenleyen yönetmelik 3 Mart 2023 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Maden şehitlerimizin yakınlarının bu yasa ve yönetmelik kapsamında kamu kurumlarında istihdam hakkı ile ilgili düzenlemeler tamamlanmış oldu.
Maden şehitlerimizin yakınları yasa ve yönetmelikteki usul ve şartlara göre kamuda istihdam edilmek için başvuruda bulunabilecekler. Hayırlı olmasını diliyorum.
Mücadelemize büyük destek veren TÜRK-İŞ Genel Başkanımız Sayın Ergün Atalay başta olmak üzere emek veren, duyarlılık gösteren, katkı ve destek veren herkese teşekkür ediyorum.
Maden şehitlerimize Allah’tan rahmet, ailelerine, yakınlarına başsağlığı diliyorum” dedi.
