Gazeteci Orhan Akyüz’ün haberine göre, Zonguldak Valisi Osman Hacıbektaşoğlu başkanlığında ilgili birimlerin temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda, kentte kanayan yara haline gelen “kaçak kömür ocakları” ile ilgili hayata geçirilen çok önemli radikal kararlar alındı.
Valiliğin toplantısında alınan kararla, Zonguldak ili sınırları içerisinde kaçak kömür ocaklarının açılması ve işletilmesinin önlenmesi ile madencilikte kayıt dışılıkla mücadelenin, amacı taşıyan 2024/01 Sayılı Genel Emir 25.10.2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiği öğrenildi.
Kaçak kömür ocaklarıyla ilgili alınan kararlar, özetle şöyle:
“Kaçak kömür ocaklarında kaçak elektrik kullanım amaçlı elektrik dağıtım sistemine yapılan müdahalelerde kolluk kuvveti desteği ile bağlantılar ortadan kaldırılacak, kullanıcı tespiti yapılarak kaçak elektrik tespit tutanağı düzenlenecek ve kullanım yerinin elektriği kesilecektir.
‘RÖDEVANSCILAR, KAÇAK OCAKLARI SÜREKLİ DENETLEYECEK’
Rödevanscılar, maden sahalarında kaçak ocak faaliyetlerinin önlenmesine yönelik sürekli denetim yapacak ve tespit ettikleri kaçak ocakları vakit geçirmeksizin Valilik makamına bildirecektir.
Rödevanslı saha sınırlarında tespit edilen kaçak ocakların bertarafı en kısa sürede ilgili rödevanscının teknik personeli, ateşleyicisi ve ihtiyaca göre diğer personelince yapılacak olup ilgili rödevanscı tarafından bertaraf edilememesi halinde ise Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) tarafından bertaraf en kısa sürede edilerek ilgili rödevans işletmecisine fatura edilecektir.
Rödevanslı saha sınırlarında tespit edilen kaçak ocakların bertarafında kullanılacak ekipman dinamit, iş makinesi v.b. rödevanscı tarafından temin edilecektir.
Rödevanslı saha sınırlarında tespit edilen kaçak ocaklarda ele geçen kömürün bulunduğu yerden alınıp Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresi’nin göstereceği depoya götürülmesiyle ilgili rödevanscı derhal sağlanacaktır.
Rödevanslı saha sınırlarında tespit edilen kaçak ocaklarda olay yerinde ele geçip muhafaza altına alınan ve sahibi tespit edilemeyen kömür dışındaki alet, edevat, araç, gereç vb. kaçak ocak faaliyetinde
kullanılan tüm varlıkların yerinden sökümü, alınması ve yetkili idarece hakkında bir karar verilinceye kadar yed-i emin olarak saklanmasına ilişkin tüm işlemler ilgili rödevanscı tarafından yerine getirilecektir.
‘RÖDEVANS İŞLETMECİSİNE FATURA EDİLECEK’
Rödevanslı saha sınırlarında tespit edilen kaçak ocakların Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresi’nce mühürlenmesi sırasında kullanılmak üzere bildirilecek tüm malzemelerin, bu malzemelerin taşınması ve kullanılmasında ihtiyaç duyulacak iş gücünün ve araç-gerecin temini ilgili rödevanscı tarafından sağlanacak, ilgili rödevanscı tarafından temin edilmemesi halinde TTK tarafından temini sağlanarak ilgili rödevans işletmecisine fatura edilecektir.
‘KOMİSYONDAKİ KURUM VE KURULUŞLAR, KAÇAK OCAKLARA YÖNELİK DENETİM PLANLARI YAPACAK’
Komisyonda görevli kurum ve kuruluşlar kaçak ocak faaliyetlerinin önlenmesine yönelik denetim planları yapacak, uygulayacak ve sonucunu Valilik makamına bildirecektir. Kurum ve kuruluşlar ile rödevans işletmecileri komisyonda görevli birimlerin ihtiyaç halinde talepte bulunması durumunda 7/24 esasına göre göreve sevk edilecek personel ve aracını hazır ederek, bu görevlilerin irtibat bilgileri yedekleri ile birlikte kurum ve kuruluşlar ile rödevans işletmecilerince Valilik makamına her ay gönderilecektir. Görevlilerce tespit edilip, idari işlemlerin tesis edilmesi maksadıyla bildirilen fiillere yönelik ilgili kurumca düzenlenen yaptırımlar ve sonuçları kolluk makamlarına en kısa sürede bildirilecektir. Komisyonda görevli tüm kurumlar kendi mevzuatları kapsamında her ay düzenli olarak kaçak kömür ocaklarının açılması, ocağın işletilmesi, üretilen kömürün sevki, satışı ve depolanmasına yönelik önleme maksatlı icra edilen faaliyetleri Valilik makamına takip eden ayın ilk haftası içerisinde bildirecektir.
TTK imtiyaz alanı içerisinde TTK tarafından üçüncü kişilere ruhsat devri gerçekleştirilen maden ruhsat sahalarında ruhsatın sahibi kurum ve kuruluşlar için TTK’ya verilen yükümlülükleri aynen taşıyarak tespit edilen kaçak ocakların bertarafını yapacaktır.
‘KAÇAK KÖMÜR OCAKLARI İLE MÜCADELE VE İŞ BİRLİĞİ KOMİSYONUNUN GÖREVLERİ’
Maden Kanunu’na aykırı kaçak madencilik faaliyetleri ile maden sahalarında yasal dayanaklarda belirtilen kanun yönetmelik ve tüzüklerde belirtilen ihlalleri önleme, izleme, değerlendirme, stratejik hedefleri belirleme, kurumların çalışma ve iş birliğini sağlama, yeni ihtiyaçlara göre yetkili makamlara öneri sunma, komisyonda bulunan kurum ve kuruluşların etkinliğinin arttırılmasına yönelik kararlar almak üzere sekretarya hizmetleri TTK tarafından yürütülen, Vali veya görevlendireceği Vali Yardımcısı başkanlığında genel kolluk, orman kolluğu, TTK, elektrik dağıtım kuruluşu, SGK, Defterdarlık, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün yanı sıra İI Özel İdaresi temsilcilerinden oluşan komisyon ayda bir kez toplanır. Aralık ayı toplantısı yıllık değerlendirme toplantısıdır. Gerektiğinde komisyon başkan tarafından olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Ayrıca komisyon toplantılarına ihtiyaç halinde diğer kurum ve kuruluşların temsilcileri de çağrılabilir.
ADLİ İŞLEMLER
İlgili kolluk birimlerince durum adli makamlara bildirilerek alacaklara emir ve talimatlar doğrultusunda gerekli işlemler başlatılacaktır.
Mühürleme sonrasında, mühürlü alanın açılarak girilmesi sonrasında oluşacak mühür bozma suçunun takibi ve tespiti için teknik imkanlarda dahil gerekli önleyici ve adli tedbirler alınacaktır.
Kaçak maden ocaklarına yönelik yapılan iş ve işlemler sırasında patlayıcı madde tespiti, kaçak elektrik kullanımı, yasadışı yabancı uyruklu şahıs çalıştırılması vb. suçların varlığı mutlaka araştırılarak adli
makamlar bilgilendirilecektir.”
TTK’NIN RÖDEVANS İŞLETMECİLİĞİ
Maden Yasası'nın 2004'de yürürlüğe girmesiyle emeğin başkenti kömür kent olarak bilinen Zonguldak’taki Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) 1989'dan itibaren faaliyet gösteren ocaklarının üretimi durdurularak atıl sahalar kurum tarafından yeniden rödevans (kiralama) ihaleye açılıp kiralandı.
RÖDEVANS NEDİR?
Rödevans, maden ruhsat sahalarının işletme hakkının özü kendisinde kalması koşuluyla hak sahibi tarafından sözleşme ile gerçek veya tüzel bir kişiye bir süre tahsis edilmesidir.
Rödevans sözleşmesi, tam iki tarafa borç yükleyen atipik bir özel hukuk sözleşmesidir. Sözleşmenin tarafları ise maden ruhsat sahibi ile maden alanının işletme hakkını devralacak üçüncü kişidir.