Doğurganlık Hızındaki Düşüş ve Nüfusun Geleceği
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yenilenen nüfus projeksiyonlarına göre, Türkiye'nin nüfus yapısında önemli değişiklikler bekleniyor. 2023 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına dayanan projeksiyonlar, doğum, ölüm ve göç eğilimleri dikkate alınarak üç farklı senaryo üzerinden üretildi: ana, düşük ve yüksek senaryolar.
Toplam Doğurganlık Hızındaki Azalma
Türkiye'de toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 iken 2023 yılında 1,51'e kadar geriledi. Bir nüfusun yenilenme düzeyinde kalabilmesi için kadın başına düşen çocuk sayısının en az 2,10 olması gerekiyor. Bu düşüş, nüfus projeksiyonlarının temel unsurlarından biri olarak öne çıkıyor.
Ana Senaryoya Göre Nüfusun Azalması Bekleniyor
Ana senaryoya göre, Türkiye'nin nüfusu 2023 yılında 85 milyon 372 bin 377 kişi olarak belirlendi. 2030 yılında bu sayının 88 milyon 188 bin 221 kişiye, 2050 yılında ise 93 milyon 774 bin 618 kişiye ulaşması bekleniyor. Ancak, nüfusun 2050'li yılların ortasından itibaren azalmaya başlayacağı ve 2100 yılında 77 milyonun altına düşeceği öngörülüyor.
Yıllara göre nüfus ve nüfus projeksiyonları, 1950-2100
Düşük Senaryo: Nüfus 2100'de 55 Milyonun Altına Düşebilir
Doğurganlık hızındaki düşüşün devam edeceğini varsayan düşük senaryoya göre, Türkiye'nin nüfusunun 2044 yılında 89 milyon 959 bin 486 kişiyle en yüksek seviyeye ulaşacağı, ardından azalarak 2100 yılında 55 milyonun altına düşeceği tahmin ediliyor.
Yüksek Senaryo: Nüfus 2056'da 100 Milyonun Üzerine Çıkabilir
Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağını varsayan yüksek senaryoya göre ise, Türkiye'nin nüfusunun 2056 yılında 100 milyonun üzerine çıkması bekleniyor.
Nüfusun Yaşlanması ve Ortanca Yaş
Nüfus projeksiyonlarına göre, Türkiye'de nüfusun yaşlanması devam edecek. 2023 yılında 34 olan ortanca yaş, 2050'de 44,8, 2075'te 51,5 ve 2100'de 52,2'ye ulaşması bekleniyor. 2075 yılında her üç kişiden birinin yaşlı olması öngörülüyor.
Çalışma Çağındaki Nüfusun Azalması
ADNKS 2023 yılı sonuçlarına göre, çalışma çağındaki 15-64 yaş grubundaki nüfus oranı %68,3 iken, bu oranın 2050'de %61,9, 2075'te %55,9 ve 2100'de %54,6'ya düşmesi bekleniyor. Çocuk nüfus oranının ise 2023'te %21,4'ten 2100'de %11,8'e düşeceği tahmin ediliyor.
Demografik Fırsat Penceresi Kapanıyor
Demografik projeksiyonlara göre, Türkiye'nin demografik fırsat penceresinin 2030'un ilk yarısında kapanacağı öngörülüyor. Bu, genç ve çalışabilir nüfusun azalması anlamına geliyor ve ekonomi için önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.