Gazeteci Orhan Akyüz’ün haberine göre,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan kente gelen 3 kişiden oluştukları öğrenilen müfettişler, özel kömür ocaklarına yönelik işçi sağlığı ve iş güvenliğinin yanı sıra v.b tedbirlerin alınıp alınmadığı yönünde denetimlerini mevzuata uygun titizlikle sürdürüyorlar.
Bu arada müfettişlerin denetimlerinde, bir özel kömür ocağı işletmesine eksikliklerinden dolayı ilgili kanun gereği yaklaşık 6 milyon lira para cezası yaptırımında bulunulduğu iddia edildi.
Öte yandan müfettişlerin, özel kömür ocaklarını yapılan ihbar üzerine mi rutin olarak mı denetledikleri merak uyandırıyor.
35 yıldır faaller
Maden Yasası'nın 2004'de yürürlüğe girmesiyle emeğin başkenti kömür kent olarak bilinen Zonguldak’taki Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) 1989'dan itibaren 35 yıldır faaliyet gösteren ocaklarının üretimi durdurularak atıl sahalar kurum tarafından yeniden rödevans yöntemiyle (kiralama) ihaleye açılıp kiralandı. Özel maden ocaklarında kimi zaman yaralamalı kimi zaman da ölümlü iş kazalarının yaşandığı kamuoyuna yansıyor.
Pay ödüyorlar
Diğer yandan da TTK'nın çalıştırmadığı kömürün yanı sıra kuvars kumu, kil ve boksit sahaları özel sektöre kiralandı.
TTK'ya kömür üretimlerinin karşılığında kira ödeyen özel işletmeler, yasal güvenceye kavuşmalarının ardından devlet hakkı olarak İl Özel İdare Müdürlüğü ve Hazine'ye de pay ödüyorlar.
16 kömür sahası vardı
Bu arada TTK Genel Müdürlüğü’nün 2023 verilerine göre, TTK’ya ait bölgelerden Üzülmez’de 6, Karadon’da 9 ve Kozlu’da 1 olmak üzere toplamda 16 rödevans işletmecisi faaliyet gösteriyor.
Rödevans nedir?
Rödevans, maden ruhsat sahalarının işletme hakkının özü kendisinde kalması koşuluyla hak sahibi tarafından sözleşme ile gerçek veya tüzel bir kişiye bir süre tahsis edilmesidir. Rödevans sözleşmesi, tam iki tarafa borç yükleyen atipik bir özel hukuk sözleşmesidir. Sözleşmenin tarafları ise maden ruhsat sahibi ile maden alanının işletme hakkını devralacak üçüncü kişidir.
