Hattat Enerji ve Maden T.A.Ş. İşletmeler ve Projeler Koordinasyon Müdürü Eren Soyer’in yanı sıra İş Güvenliği Operasyon ve Kontrol Direktörü Cüneyd Yamudi ile Mekanizasyon Bakım Müdürü Ahmet Cem Altıok, Maden Mühendisleri Odası (MMO) Zonguldak Şubesi Başkanlığınca 12-13 Eylül 2024 tarihinde Dedeman Hotel’de düzenlenen “Türkiye 23 Uluslararası Kömür Kongresi ve Sergisi”nde yer alan standlarında, araştırmacı gazeteci Orhan Akyüz’ün sorularını yanıtladı.
“2024 YILI SONUNA KADAR 200 BİN TON KÖMÜR ÜRETİMİ MERTEBESİNE ULAŞACAĞIZ”
Hattat Enerji ve Maden T.A.Ş. İşletmeler ve Projeler Koordinasyon Müdürü Eren Soyer, gazeteci Orhan Akyüz’e yaptığı açıklamada, Amasra’daki işletmelerinde altyapı hazırlıklarına 2005’de, damar içi çalışmalarına da 2022’de başladıklarına dikkati çekerek, şöyle dedi:
“Şirketimizde, ilk kazmanın vurulduğu tarihten itibaren görev yapıyorum. İlk üretimimiz 2024’ün mart ayı itibariyle başlamış durumda, şu an için deneme üretimlerini yapıyoruz, günlük 1500-2000 ton mertebesinde de üretmekteyiz. Ürettiğimiz kömürü yerin 700 metre derinliğinden yer üstüne çıkartıyoruz.
2024 yılı sonuna kadar tam kapasiteyle 200 bin ton kömür üretimi mertebesine ulaşacağız.”
“TOPLAM ÇALIŞANIMIZ 2000-2500’ÜN ÜZERİNE ÇIKACAK”
Müdür Soyer, şöyle devam etti:
“Yeni 3 set mekanize ekipman siparişini verdik. Birinci ekipmanımız 2024’ün son çeyreğinde sahamıza gelecek, şu anda üretimi tamamlandı, arkadaşlar Çin Halk Cumhuriyeti’nde testlerine gidecekler. 2025 ve 2026 yıllarında da 3 set daha ilave gelecek. Böylelikle elimizde toplam 4 set mekanize kazı ekipmanımız olacak. Aynı anda 3 set ekipmanla günlük 15 bin ton kömür üretebilecek mertebede olunacak, 2025 yılı hedeflerimiz bunlar. Altyapımız var zaten, bütün altyapı buna göre kuruldu. Şu an deneme üretimleri yapıyoruz, bir yandan da metan (metan gazı) gelirini de görüyoruz, yönetiyoruz. Biliyorsunuz ki Zonguldak havzası metan bir havza. Deneme üretimleriyle paralel olarak çıkan metanı da kontrol etmeye çalışıyoruz. Yoksa bizim üretim ekipmanımızın günlük kömür üretmekle ilgili bir sıkıntısı yok, ama havza metan havzası olduğu için bir yandan metanı da düşünmek zorundayız. Halihazırda 850 kişiyle çalışıyoruz. Tabii ki yeni ekipmanların yanı sıra yeni ayakların devreye girmesiyle toplam çalışan sayımız 2000-2500’ün üzerine çıkacak. Bunlar ekipmanların gelmesi, kurulmasıyla birlikte yeni istihdam süreçleri inşallah…”
“2025 YILININ BAŞINDA 30 BİN TONLUK GEMİLERİN YANAŞABİLECEĞİ KAPASİTEDE RIHTIM İNŞAATIMIZ BAŞLAYACAK”
İşletmelerindeki maden ocağından tüvenan (ayıklanmamış, yıkanmamış) kömürün yer üstünde kömür yıkama tesislerinin zenginleştirilmesiyle yıkanarak satılabilir hale gelmesi ve bu satılabilir kömürün deniz yoluyla müşteriye sevkiyatı için yer üstündeki çalışmalarının devam ettiğini anlatan Müdür Soyer, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bizim işletmemiz, bulunduğu konum itibariyle günde 15 bin ton kömürün kara yoluyla nakledilmesini çok mümkün kılabilecek bir yerde değil. Günlük 600-700 kamyon göndererek bu kömürü sevkiyat yapma şansımız teknik olarak yok. O yüzden üretim miktarımız arttıkça, bir yandan da bunu deniz yoluyla müşteriye göndermek için rıhtım projemizin şu an temelini atmaya çalışıyoruz. Rıhtım projemizin çalışmasında bir problem yok. Diğer yandan da rıhtımla alakalı teknik olarak çalışmaları tamamladık.
Şu an izinlerimiz süreçleri tamamlandığında rıhtımı yapabilecek her türlü bilgiyi, araştırma, projelendirme, statik, teknik hepsini tamamlamış bulunmaktayız. İzinlerimizi bu yıl sonuna kadar tamamlamakla birlikte 2025 yılı başı itibariyle de 30 bin tonluk gemilerin yanaşabileceği kapasitede rıhtım inşaatımız başlayacak. Burası tamamlandığında deniz taşımacılığıyla ithal kömür kullanan termik santrallere satış yapacağız, böylece ithal kömür maliyetinden de bu sektörler kazanım sağlamış olacaklar.”
“YILLIK 10 MİLYON TONU (KÖMÜR) HEDEFLEYEN PROJEDEN BAHSEDİYORUZ”
“Yıllık 40 milyon ton bir kömür ithalatından bahsediyoruz” diyen Müdür Soyer, şunları kaydetti:
“Yıllık 40 milyon ton kömür ithalatının sadece 1,5 milyon tonu maksimum Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve mücavirindeki rödevanslardan (özel kömür işletmeleri) karşılanabiliyor. Linyit ithal olarak alınıp satılabilen kömür değil, sadece taş kömürünün ithalat olarak satılıp alındığından bahsedebiliriz. Dolayısıyla yıllık 5 milyon ton, sonraki aşamalarda 10 milyon tonu hedefleyen projeden bahsediyoruz. Toplam Türkiye’nin kömür ithalatının neredeyse dörtte birini azaltabilecek projeden bahsediyoruz. Dediğim gibi Türkiye’nin taş kömürü ithalatı yıllık 40 milyon ton, bizim projemiz gerçekleştiğinde 5 milyon ton, 10 milyon tonları zorlayacak bir üretim miktarı söz konusu olduğunda bütün ithalatın dörtte birini neredeyse biz karşılıyor olacağız. Termik santraller, çok miktarda yurt dışından kömür almak zorunda kalıyorlar.”
“BİZİM PROJEMİZ, TÜRKİYE MADENCİLİĞİNİN, KÖMÜR MADENCİLİĞİNİN GÖZ BEBEĞİDİR”
Müdür Soyer, “Dediğim gibi deniz taşımacılığıyla ithal kömür kullanan termik santrallere de satış yapacağız. Civarımızdaki en yakın Eren Enerji’nin, neredeyse günde 20 bin ton kömür yaktığını biliyoruz. Mecburen yurt dışından satın almak zorunda kalıyor. Mevcut kaynaklarımızı kullanmak varken dövizlerimiz neden yurt dışına gitsin? Bizim projemiz, bu anlamda bu havzanın Türkiye madenciliğinin, kömür madenciliğinin göz bebeği konumundaki bir proje. Altyapı olarak gerçekten çok modern, çok geniş kesitlere sahip tamamen betonarme bir tahkimat anlayışıyla çok uzun yıllar hizmet verebilecek kapasitedeyiz. 50 yıllık projeksiyonlar düşünülerek yapılmış bir altyapımız var. İnşallah Türkiye madenciliğine büyük kazançlar, katma değerler vererek projemizi yürüteceğiz” şeklinde konuştu.
“KÖMÜR 80-100 YILLIK PROJEKSİYONDA DÜNYANIN TARTIŞMASIZ EN GÜVENLİ ENERJİ KAYNAĞIDIR, İNGİLTERE VE ABD CAYIR CAYIR KÖMÜR ÜRETİYOR”
Müdür Soyer, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Enerji verimliliği için kömür arzının güvenliği bir uzun unsur. Yani kömürü ithal ettiğiniz ülkeyle siyasi kriz olduğunu var sayarak (ben size kömür vermiyorum) dedi ne yacaksınız? Enerjinin devamlılığı önemli. Enerji arzı için Ukrayna ve Rusya savaşı bir örnek, bir anda Avrupa doğal gazsız kaldı, buna hazırlıklı olanlar ise yoluna devam etti. Kömür 80-100 yıllık projeksiyonda yine dünyanın tartışmasız en güvenli enerji kaynağıdır. Ancak doğal gaz için bunu kolaylıkla söyleyemiyorsunuz, rezerv sıkıntısı var. Ama kömür şu an bilinen teknolojiyle dünyanın halen en güvenli enerji kaynağıdır. Bizim taş kömürü rezervimiz var, koklaşabilir özellikte var, buna sadece enerji olarak bakmayalım, bunun demir-çelik ve çimento sektörü var, aslında ağır sanayi sektöründen bahsediyorum. Tabii ki güneş ve rüzgar enerjisi de var ama bunların sürekliliğiyle ilgili bir problem var. Bugün rüzgar olmadı, güneş yeterli gelmedi, ne yapacağız? Şunu da belirtmekte fayda görüyorum ki kömürü çıkartırken doğaya zarar vermemeyi de konuşalım. Ama kömürden çıkmak ne Türkiye için, ne de dünya devletleri için 2035-2040’lara kadar geçerli görünmüyor. Avrupa şu anda yer altında kömür üretmeyi biraz durdursa bile yer üstünde üretmeye devam ediyor, yurt dışından almayı sürdürüyor. Kömürden çıkmak sadece bir gündem. Fiili olarak ne İngiltere, ne de ABD’nin kömürden çıktığı yok. Cayır cayır kömür üretiyorlar. Bu anlattıklarımdan dolayı çıkma şansları yok.”
“BAKANLIKTAN KÖMÜR ÜRETİM İZNİNİ ALDIK”
Hattat Enerji ve Maden T.A.Ş. İş Güvenliği Operasyon ve Kontrol Direktörü Cüneyd Yamudi ise şirketlerinin Amasra’daki projesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden (MAPEG) 19 Mart 2024 tarihinde kömür üretim iznini aldıklarına dikkati çekti.
“850 KİŞİ İSTİHDAM EDİYORUZ”
Amasra’daki şirketlerinde 20 maden, 12 makine, 6 elektrik ve 7 jeoloji mühendisinin yanı sıra 120’nin üzerinde Çin Halk Cumhuriyeti’nden de olmak üzere toplamda 850 civarında çalışanı olduğuna işaret eden Yamudi, şu ifadeleri kullandı:
‘’Maden ocağındaki eksi 410-510 kodunda hazırlık çalışmalarını itinayla sürdürüyoruz.
Tam mekanizasyon sisteminin parçalarından 1’er adeti net ağırlığı 24 ton olmak üzere toplamda 130 adetinden 113’ünü ocağa indirerek kullanıyoruz, 47,5 tonluk kömür kesme makinemiz (Longwall Mınıng Shearer) var, yapılan kazı işlemi sistem içinde kurulu kamera sistemiyle gözlemlenebiliyor. Bu arada 13 adet ‘dev’ galeri açma makinemiz mevcut.”
“AMASRA’DAKİ KÖMÜR REZERVİNİN 1 MİLYAR TONU AŞTIĞI TAHMİN EDİLİYOR”
Yamudi, “Ruhsat sahası TTK'dan devir alındığında 389 milyon ton olan rezerv, toplam 120 kilometreyi bulan 200'ü aşkın yer üstü ve yer altı karotlu sondajlarla 605 milyon ton olarak teyit edilmiştir. Ruhsat sahasında sondaj çalışmaları aralıksız sürdürülüyor. Ruhsat sahasının toplam rezervinin 1 milyar tonu aştığı tahmin ediliyor” dedi.
“2024’ÜN İLK ÇEYREĞİNDE ÜRETİME GEÇMEYİ PLANLIYORUZ, RÜŞTÜMÜZÜ İSPATLAYACAĞIZ, BU İŞ BİZİM ‘NAMUS’ MESELEMİZ HALİNE GELDİ DEMİŞTİK, SÖZÜMÜZDE DURMANIN BAHTİYARLIĞINI YAŞIYORUZ”
Yamudi, sözlerini şöyle tamamladı:
“2024 yılının ilk çeyreğinde üretime geçmeyi planlıyoruz, çünkü rüştümüzü ispatlayacağız, bu iş bizim ‘namus’ meselemiz demiştik, sözümüzde durmanın bahtiyarlığını yaşıyoruz.
Kömürle kucaklaşmak böyle birşey işte. Ayrıca iş sağlığı ve iş güvenliği yönünden profesyonel yatırımlara yöneldiğimizi bildirmek istiyorum.
Diğer yandan da Kuzey Buz Denizi'ndeki Norveç'e bağlı Svalbard ada topluluğundan gemiyle 2022’nin Ağustos ayında Bartın Limanı’na getirilen malzemeler, prosedürlerin tamamlanmasının ardından Tırlar ile Hattat Enerji ve Maden A.Ş’nin Amasra ilçesine bağlı Tarlaağzı Köyü’ndeki tesisine taşındı, üretim hazırlıklarını gerçekleştirdiğimiz maden ocağına da indirildiler.”
“AMASRA’DAKİ ŞİRKETİMİZDE, ÖNCELİKLİ BÖLGE İNSANI İSTİHDAM EDİLECEK”
Hattat Enerji ve Maden T.A.Ş. Mekanizasyon Bakım Müdürü Ahmet Cem Altıok da Amasra’daki iş yerlerinde bölge insanının istihdam edilmesine öncelik vereceklerini dile getirdi, ayrıca şirketlerinin organizasyon yapısı hakkında bilgiler verdi.
AMASRA-B SAHASI
Gazeteci Orhan Akyüz’ün, TTK Genel Müdürlüğü yetkililerinden aldığı bilgilere göre, 20 yıllık sözleşme süresiyle işletilmek üzere 2005 yılında TTK’ya ait Amasra-B Sahası ihaleye çıktı,
3 yıl hazırlık süresi ve 17 yıl üretim döneminde toplam 56 milyon ton kömür üretmeyi taahhüt eden Hema Endüstri T.A.Ş’de (Hattat Enerji ve Maden T.A.Ş) ihaleyi kazandı. Bu arada firmaya 10.05.2006 tarihinde yer teslimi yapılarak sözleşme dönemi başladı.
PROTOKOLLE İŞLETME RUHSATI VE İŞLETME İZNİ FİRMAYA DEVREDİLDİ
Maden Kanunu’nda yapılan değişikliğe istinaden firmanın talebi doğrultusunda Amasra-B sahası, 86970 sicil numarasıyla ayrı bir saha olarak ruhsatlandırılmıştır. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) nezdinde 11.02.2020 tarihinde imzalanan devir protokolüyle İşletme Ruhsatı ve İşletme İzni firmaya devredilmiştir.
Zonguldak Haberleri
