Araştırmacı Gazeteci Orhan Akyüz’ün, İmza Gazetesi’nin internet sitesinde, sıklıkla dile getirdiği Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bilgi aldığı ve bahçesinde oturduğu öğrenilen bir asrı aşkın 112 yıllık Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait göz bebeklerimizden kültürel miraslarımız arasında yer alan Rombaki Konağı’nın turizme kazandırılmasına yönelik yayınlanan haberlerinin yankı uyandırmasının ardından duyarlılık göstererek düğmeye basan Zonguldak Valisi Osman Hacıbektaşoğlu’nun talimatıyla oluşturulan komisyon çalışmalar başlatmıştı.
BAŞKAN ERDEM, ROMBAKİ KONAĞI’NDA İNCELEME BAŞLATTI
Zonguldak Belediye Başkanı Tahsin Erdem, gazeteci Orhan Akyüz’ün, telefonla arayarak, “Sayın başkan, belediye bünyesinden görevlendirdiğinizi öğrendiğimiz bir ekibin yıllardır atıl durumda bırakılan tarihi Rombaki Konağı’nda incelemeler yaptığı yönünde duyumlar aldık, buraya el mi attınız, bir çalışmanız mı olacak?” şeklindeki soruyu yanıtladı.
Başkan Erdem, yaptığı açıklamada, belediyenin çalışanlarından görevlendirdiği alanlarında uzmanlaşmış sorumluluk sahibi ekibin Rombaki Konağı ve çevresinde geniş kapsamlı incelemelerde bulunduğunu, kendisinin de detaylı bilgilendirildiğine dikkati çekti.
“BURAM BURAM TARİH KOKAN ROMBAKİ KONAĞI’NA TALİBİM, BURANIN DEVRİNİ BELEDİYEMİZE ALACAĞIM”
Başkan Erdem, şöyle konuştu:
“Tarihi dokularımıza sahip çıkmak her daim asli görevlerimiz arasında yer almıştır, almaya da devam edecektir. Buram buram tarih kokan Rombaki Konağı’na talibim, buranın devrini belediyemize alacağım. Buralar bizlerin değeri, endüstriyel mirasımız, kentimizin hafızası olarak görüyoruz. Belediyemiz adına buranın devrini alacağım, işin uzmanlarıyla da buraya en uygun ne yapılabilir ona karar verilecek. Şunu da belirtmek istiyorum, burayı kesinlikle ticari metal olarak görmüyorum, ‘peşkeş’ çekmek gibi bir düşünce de kimsenin aklına gelmesin, çünkü böyle bir duruma tarafımca müsamaha gösterilmesi kesinlikle söz konusu olamaz. Herkesin gönlü rahat olsun.”
KONAĞIN VE ÇEVRESİNİN İÇLER ACISI HALİ YÜREKLERİ BURKMUŞTU
Gazeteci Akyüz’ün, İmza Gazetesi’nde, “TTK Üzülmez Müessese Müdürlüğü’ne bağlı Asma Mahallesi’ndeki Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 25.04.1988 tarih ve 787 sayılı kararıyla ‘Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı’ olarak tescil edilen Rombaki Konağı’nın ve çevresinin içler acısı halinin yürekleri burkması kamuoyuna yansıtılmıştı.
BURAM BURAM TARİH KOKUYOR
Ayrıca TTK Rombaki̇ Konağı Çocuk Bilim Merkezi yapılması planlanan konağın tabelasının 6 yıl önce yolun kenarına yerleştirildiği, konağın ve bulunduğu alanın bakımsızlığını görenlerin içinin sızladığı, adeta kaderine terk edilerek bağımlıların ve hırsızların uğrak mekanı haline gelmesinden endişe edildiği, yüzyılı aşkın buram buram tarih kokan konağın boyasız, duvarlarının rutubetli ve sıvalarının döküldüğü, bazı pencerelerinin ve beton zeminleri ile merdivenlerinin kırık, çevresinin yabani büyük otlarla kaplı olmasıyla ‘’mezbelelik’’ görüntü oluşturduğu, konağın yanı sıra Atatürk Anıtı’nın zemini ile çevresinin otlarla kaplı kaderine terk edilişi ve yanındaki bayrak direklerinin boyasız pas tutmuş halini görenlerin hüzünlendiği, köklü tarihi 112 yıla dayanan konağın mezbele halinde durduğu, çürümeye terk edilişine göz yumulmasına ise anlam verilemediği anlatılarak haber kamuoyuna duyurulmuştu.
HABERİN YANKI UYANDIRMASININ ARDINDAN KONAĞIN ÇEVRESİ TİTİZLİKLE BAKIMA ALINMIŞTI
İmza Gazetesi’nde haberin yayınlanmasının ardından kurumun genel müdürlüğü üst düzey yetkilileri tarafından TTK Üzülmez Müessese Müdürlüğü yöneticileri aranarak konağın çevresindeki otların biçilmesi yönünde talimat verilmişti, söz konusu müessese müdürlüğündeki yöneticilerin de ivedilikle görevlendirdikleri 8 kişiden oluşan ekip Rombaki Konağı’nın çevresindeki yabani otları makinelerle biçmişti, konağın alanındaki kirli ve paslı Atatürk Anıtı ile bayrak direkleri de boyatılarak pırıl pırıl yapılmıştı.
BUTİK OTEL YAPILMAK İSTENMİŞTİ
Bu arada Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Bölge Müdürlüğü, butik otel yapılmak istendiği öğrenilen konağın imar planına aykırılığından dolayı satışına onay vermemişti, satın alınabilmesi için imar revizyonu gerektiği, Zonguldak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün de konağın turizme kazandırılmasına yönelik hassasiyet gösterdiği öğrenilmişti.
DEVRİ GÜNDEMDE
Öte yandan Rombaki Konağı’nın mülkiyetinin TTK’ya, arsasının de Hazine’ye ait olduğu, konağın kurumlar arası devrinin ise gündemdeki yerini koruduğu öğrenildi.
ROMBAKİ KONAĞI
Rombaki Konağı Rölöve Danışmanı ve Karaelmas Maden Şehitleri Müzesi Tasarım Danışmanı Ekrem Murat Zaman tarafından hazırlanan Müze Kataloğu’ndan edinilen bilgiye göre, Rombaki Konağı, şöyle anlatılıyor: Zonguldak’ta numaralandırılan ocaklardan biri de demir yolunun sol tarafında, 63 numaralı Hacıoğlu Yorgi Panopoulos ve Kaptan Petko’nun Kerpiçlik Ocağı’dır. Ocağa 60 parça hisse itibar edilerek 30 parçası Hacıoğlu Yorgi Panopoulos'in ve diğer 30 parçası da Yorgi Rombaki'nin olmak üzere üretim yapacaklarına dair 25 Mayıs 1892 tarihli kefaletname gereği yeni bir tezkire (ruhsat) verilmişti. 1899 yılında Odesiya Rombaki’nin ölümü üzerine 100 ve 63 numaralı işletme ruhsatları sahiplerinin (Panopoulos ve Rombaki'nin) varisleri (ve hissedarlar) tarafından Dr. Panayot Dünyas Efendi, mirasçıların vekili tayin edildi. Doktor Dünyas Efendi ile Ereğli Şirketi arasında yapılan anlaşmaya göre, üretilen kömürün satışı Ereğli Şirketi tarafından yapılacaktı. Ereğli kömür havzasında çok sayıda yerli yabancı madencilik şirketinin İşletmecilik faaliyetleri yürüttüğü dönemde sanayi tesislerinin yanı sıra sosyal tesislerin de yapıldığı görülür. 63 Ocakları direktör evi ve yönetim binası olarak kullanılan ve Odesiya Rombaki tarafından yaptırılan Rombaki Konağı’nın yapım yılı 1912’dir.
BÜYÜK ÖNDER ATATÜRK, ROMBAKİ KONAĞI’NDA BİLGİ ALMIŞTI
Rombaki Konağı; Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, 26 Ağustos 1931 tarihindeki Zonguldak ziyaretinde, TÜRKİŞ Ocaklarında yaptığı teknik gezide bilgi aldığı mekândır. 1937 yılına kadar TÜRKİŞ Müdür Lojmanı olarak kullanıldıktan sonra bir süre boş kalan konak, 1938-1946 yılları arasında misafirhane olarak kullanıldı. 1946–1947 yılları arasında yapılan tadilattan sonra sinemanın üst kısmında bulunan (1937’de yaptırdığı 10 yataklı) Amelebirliği Dispanseri, bu binaya taşındı. EKİ (Ereğli Kömürleri İşletmesi, şimdiki adıyla TTK) Üzülmez Hastanesi’ne dönüştürülen konak, 1957 yılı sonuna kadar 25 yataklı EKİ Üzülmez Hastanesi olarak kullanıldı. Bunun nedeni, mevcut sağlık kuruluşlarının 1942 yılının eylül ayından itibaren Ereğli Kömürleri İşletmesi’ne devredilmiş olmasıydı. 1958’den sonra müessese müdürlüğü tekrar konağa taşındı ve uzun yıllar Üzülmez Müessese Müdürlüğü binası olarak kullanıldı. 2000 yılında müessese müdürlüğü, ‘’Türkiş Bekar Pansiyonu’na taşındıktan sonra konak müessese misafirhanesine dönüştürüldü. Daha sonra da TTK tarafından 49 yıllığına Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) Genel Müdürlüğü’ne bedelsiz tahsis edilen “Üzülmez Huzurevi ve Rehabilitasyon Merkezi” 2004'te kapatıldı. TTK tarafından küçük çaplı onarımlar yapılan bina misafirhane hizmeti verdi, son 10 yıldır Üzülmez Müessesesi Misafirhanesi olarak kullanıldı, 2019 yılından sonra Zonguldak, Karabük ve Bartın illerinden oluşan Zonguldak merkezli Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) Projesi kapsamında vilayet emrine verildi.
