Osmanlı padişahı II. Abdülhamid döneminde hayata geçirilen projelerin başında Zonguldak’a bir liman inşa edilmesi geliyordu. Bugün "Abdülhamid’in hayali" olarak lanse edilen Filyos Projesi ise gerçekte padişahın kömür üretimi ve Zonguldak’ın merkez haline getirilmesi amacıyla geliştirdiği projelerle doğrudan bağlantılı değildi.
ZOR ŞARTLARDA TAMAMLANAN LİMAN VE MENDİREK
Zonguldak’ta deniz ticaretinin gelişmesi için hayati öneme sahip liman projesi, 25 Aralık 1893 tarihli ferman ile başlatıldı. Limanın kuzey mendireği, Rum asıllı mimar Yanko İoannidis tarafından Fransızların gözetiminde inşa edildi. 1902 yılında tamamlanan mendirek, gemilere güvenli bir liman sundu ve kuzey rüzgarlarının oluşturduğu dev dalgalara karşı koruma sağladı.
LİMANIN IŞIĞI: ZONGULDAK FENERİ
Limanın güvenliğini artırmak için mendireğe bir fener yerleştirildi. Ancak bu fener, ışık gücünün yetersiz olması ve sık sık arızalanması nedeniyle denizciler için yeterince işlevsel değildi. Bunun üzerine, II. Abdülhamid’in 27 Nisan 1909’da tahtan indirilmeden önce imzaladığı son Zonguldak belgesi ile kuzey burnuna yeni bir fener yapılmasına onay verildi.
1908'DE TAMAMLANDI, TARİHE GEÇTİ
22 Aralık 1907 tarihli karar doğrultusunda inşa edilen Zonguldak Feneri, deniz seviyesinden 53 metre yükseklikteki Kuzey Burnu’na yerleştirildi. Bu tarihten itibaren bölge, "Fener Burnu" olarak anılmaya başladı. 1985 yılında elektrikle çalışmaya başlayan fener, 9 metre yüksekliğindeki kulesinden yayılan 500 Watt’lık ışığıyla 20 deniz mili mesafeden görülebiliyor.
MİRAS KORUMA ALTINDA
Tek katlı kagir yapıdan oluşan fener binası, Marsilya kiremitle kaplı kırma çatısıyla dikkat çekiyor. İç kısmında uzun bir koridor, mutfak, tuvalet ve banyo gibi bölümler yer alıyor. Fener kulesine çıkış, yapıya bitişik bir merdivenle sağlanıyor ve burada fener ışığını çalıştıran mekanizma bulunuyor. Zonguldak Feneri ve gardiyan binası, günümüzde Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından ulusal miras olarak korunuyor.
