Yüz binlerce kişi EYT düzenlemesi ile emekli oldu. Düzenlemenin ardından EYT'yi kaçıranlar kademeli emeklilik beklerken Bağ-Kur'lular prim günlerinin SSK çalışanlarıyla eşitlenmesini istiyordu. Ev kadınları ise emekli olup olamayacaklarını merak ediyordu. Emeklilik sistemi değişiyor. Ev hanımlarına emeklilik yolu açılıyor. Düzenlemede detaylar netleşmeye başladı. EYT'yi kaçıranlar için kademeli emeklilik imkanı da bulunuyor. Düzenlemede ayrıca memur ayrıntısı da dikkat çekiyor.
İşte ev hanımlarına emeklilik imkanı sağlayacak düzenleme ile ilgili tüm ayrıntılar...
Çalışma hayatındaki yenilikler devam ederken önemli reformlar da hayata geçiyor. Önümüzdeki dönemde hem ev kadınlarını hem de Bağ-Kur’luları erken emekli edecek iki büyük reform daha gündeme gelmesi bekleniyor
TBMM'de önümüzdeki dönemde özellikle çalışma hayatı ile ilgili çok önemli reformlar gündeme gelecek. Bu reformlardan birisini ev kadınların emekliliği oluştururken, diğerinde ise Bağ-Kur'lulara 5 yıl erken emeklilik imkanı sunulacak. Böylece çzalışma imkanı bulamayan ev kadınları için emeklilik yolu açılırken, primi eksik Bağ-Kur'lular da yaş şartını tamamlayıp hemen emekli olabilecek.
DAHA KOLAY EMEKLİLİK
Yeni Asır'dan Faruk Erdem'in aktardığına göre; primleri ödenen ev kadınları şartlar tamamlandığında emeklilik hakkına kavuşacak. Burada Bağ-Kur kapsamında 5400 gün yeterli olacak. Ancak daha önce çalışması ve primi bulunan kadınlar daha rahat emekli olacak. Kadınlar ve özellikle anneler için ayrıca yıpranma benzeri prim gün sayısı desteği ve yaş indirimi de söz konusu olacak.
Sosyal güvenceye kavuşturulacak ev kadınları ve anneler için yıpranma (Fiili Hizmet Zammı) benzeri bir uygulama hayata geçecek. Anneler ve ev kadınları ödedikleri prim sayısına göre her yıl ek prim günü kazanacak. Örneğin 4 yıl prim ödeyen bir anne 5 yıl prim ödemiş gibi olacak. Yapılan prim desteği süresi kadar kısım emeklilik yaş şartından da düşülecek. Böylece anneler daha az prim ödeyerek daha genç yaşta emekli olabilecek.
BAĞ-KUR'LUYA 5 YIL KAZANÇ
8 Eylül 1999 öncesinde Bağ-Kur emeklilik şartları kadınlar için 7200 gün erkekler için ise 9.000 gün olarak uygulanıyor. Sonraki dönemde ise hem kadınlar hem erkekler için 9 bin gün olarak uygulanmaya başlandı. Getirilecek düzenleme ile 9 bin gün olan prim ödeme gün sayısı 1.800 gün (5 yıl) azaltılarak 7.200'e düşürülecek. Böylece 20008 sonrası SSK'lılarda olan 7.200 gün şartıyla eşitlenecek.
Düzenleme ilk etapta basit usulde vergilendirilen esnaf odalarına kayıtlı küçük esnaf için geçerli olacak. Böylece kuaför, terzi, bakkal, berber gibi küçük esnaf ve sanatkarlar için emeklilikte prim şartı 7.200 gün olarak uygulanacak. Yasal düzenleme sırasında bu kapsamın genişletilmesi de gündemde. Bu gerçekleşirse tüm Bağ- Kur'lular yararlanacak.
EYT'LİLER DE YARARLANACAK
Düzenleme hayata geçtiğinde yaş şartını tamamlamış ancak henüz 9 bin gün prim dolduramamış 1 milyon kadar küçük esnaf 7.200 günü varsa hemen emekli olacak. Aynı şekilde EYT kapsamında olan küçük esnaf da yaşa bakılmadan 7.200 günü doldurmuşsa emeklilik hakkına kavuşacak. Burada esnaf için 5 yıl erken emekli olma hakkı gelecek. Böylece 5 yıl daha prim ödeme zorunda kalınmayacak. Hem zamandan kazanırken hem de fazla maliyetten kurtulup hemen maaşa kavuşabilecekler.
SOSYAL GÜVENCE IMKANI
Aile Koruma Paketi çerçevesinde çalışma imkanı bulamayan, ya da emeklilik için yeterli primi olmayan ev kadınlarını sosyal güvenceye kavuşturacak bir sistem uygulanacak. Bu sistemde kadınların prim ödemelerinin bir kısmını devlet karşılayacak. Prim ödemelerinin sonunda ev kadınları sosyal güvencenin yanında emeklilik hakkına da kavuşacak. Ev kadınlarının ödeyecekleri isteğe bağlı prim ödemelerinin üçte birini devlet karşılayacak. Bu yıl için ödenecek rakam ve hesaplama şöyle olacak:
Aylık ödeme (2024): 6.400,64 TL:
Devlet desteği aylık: 2.133,55 TL:
Yıllık devlet desteği: 25.602,56 TL:
Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz ev hanımlarına emeklilik ve esnafa erken emeklilik düzenlemeleri ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Yılmaz emeklilikte prim ve yaş detayını açıkladı.
Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Ev hanımlarının emekliliği şu andaki yasalarımız doğrultusunda da yapılabilmektedir. Ama burada ilgili düzenleme gerçekleşirse en önemli faktörler prim ödemesinin üçte birinin yeni kurulan Aile ve Gençlik Bankası tarafından karşılanması ve çocuk sayısına göre emeklilik prim günü ve yaşının esnetilmesi diyebiliriz.
Özellikle küçük esnafın Bağkur prim gününün 9000 günden 7200 güne düşürülmesi söz konusu olacak. Bu sayede küçük esnaf 1800 gün erken emekli olması ve de 60 aya varan Bağkur primi ödemesinden de kurtulmuş olacaklar. İlgili düzenlemelerin bu yıl sonuna kadar olgunlaşıp torba yasa dahilinde Meclis’e sunulacağı kanaatindeyim.
EV HANIMLARINA EMEKLİLİKTE DEVLET DESTEĞİ NE KADAR?
Brüt asgari ücretin %32’si üzerinden primler kesilmektedir. Ama ben daha yüksek prim ödeyip emekli maaşım da bunun üzerinden yüksek olsun derseniz 7,5 kata kadar artırma hakkınız mevcuttur. Buradaki primin üçte biri de Aile ve Gençlik Bankası tarafından karşılanacağını söyleyebiliriz.
Rakamsal ifade edecek olursak; Asgari ücret 20.002,50 TL brüt rakamının %32’si üzerinden prim kesintisi olursa 6.400,80 TL yapmaktadır. Bunun 2.133,60 TL hazine desteği düşüldükten sonrasında 4.267,20 TL ödemesi çıkacaktır. Bunu aylık bazda değerlendirmek gerekmektedir.
Ben yüksek prim ödeyim maaşım yüksek olsun diyorsanız en üst tavan rakam ise 48.006 TL’lik primdir. Bunun 16.002 TL kısmını devlet karşılayacak, burada ev hanımları 32.004 TL ödeme yapacaklardır.
EMEKLİLİKTE YAŞ ŞARTI OLACAK MI?
Burada ev hanımlarının sigortalılığı isteğe bağlı sigortalılık türü olan Bağkur statüsü üzerinden değerlendirilmektedir. İlk sigorta başlangıcı çok ehemmiyetli 5510 sayılı yasa 30.04.2008 öncesinde 7200 prim günü, 01.05.2008 sonrası ise 9000 prim gününün tamamlanması ve ayrıca yaş şartı ilk sigorta başlangıcına göre değişiklik arz etmektedir. Mesela ilk sigorta başlangıcınız 08.09.1999 öncesinde ise yaş şartınınız bulunmamaktadır. Ama 1999 yılından sonra ise 58 ile 65 yaş arası değişiklik arz etmektedir.
‘KISMİ EMEKLİLİKTE ŞART 5 BİN 400 GÜN’
Sosyal güvenlik yasalarımızda yaşınızın ileride olması ve emekli olmak için priminizi tamamlayamadığınız takdirde yasa koyucu burada kolaylık getirmiştir. Hukuksal olarak kısmi emeklilik dediğimiz alternatifinizde mevcuttur. Burada ise 5400 gün üzerinden değerlendirilmektedir.
PRİM VE YAŞ ŞARTI ESNETİLECEK Mİ?
Evet, ev hanımlarımız özellikle evde çalışmak sureti ile ailemize katkı sağlamaktadır. Sosyal güvenlik yasalarımızda bazı sektörler ağır ve tehlikeli olduğundan dolayı yıpranma payından ötürü fiili hizmet süresi zammı verilmektedir. Mesela madende ve ağır sanayi sektörlerinde çalışanları buna örnek verebiliriz. Burada ev hanımlarının çocuk sayısına göre hem yaş hem de prim süresinde bir esnetme yapılabileceği kanaatindeyim.”
BAĞKUR'LU 7200 GÜN PRİM İLE EMEKLİ OLABİLECEK
8 Eylül 1999 öncesinde Bağ-Kur emeklilik şartları kadınlar için 7200 gün erkekler için ise 9.000 gün olarak uygulanıyor. Sonraki dönemde ise hem kadınlar hem erkekler için 9 bin gün olarak uygulanmaya başlandı. Getirilecek düzenleme ile 9 bin gün olan prim ödeme gün sayısı 1.800 gün (5 yıl) azaltılarak 7.200'e düşürülecek.