Beykent Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğr. Üyesi Doç. Dr. Abdurrahman Yılmaz ve Sosyolog Kadir Gürtan liderliğinde gerçekleştirilen bir ön araştırma, dolandırıcılığın toplumsal ve bireysel etkilerini derinlemesine inceledi. İstanbul'da yaşayan 306 dolandırıcılık mağduruyla yapılan görüşmeler, çeşitli dolandırıcılık türlerini ve mağdurların yaşadığı duygusal tepkileri ortaya koydu.
DOLANDIRICILIK TÜRLERİ VE DAĞILIMI
Araştırmaya katılanların yüzde 37'si internet dolandırıcılığına maruz kaldığını belirtirken, yüzde 15'i yüz yüze alışveriş sırasında gerçekdışı bilgilerle kandırıldığını, yüzde 10'u ise telefonla dolandırıldığını ifade etti.
İşte dolandırıcılık türleri ve oranları:
-İnternet Dolandırıcılıkları: %37
-Satış (Yüz Yüze) İşleminde Dolandırıcılık: %15
-Telefonla - Sosyal Mühendislik / Senaryo Dolandırıcılığı: %10
-Kredi Kartı / Bankamatik / Bankacılık vb. Dolandırıcılık: %7
-İş Kurma / Yatırım: %4
-Diğer: %11
Dolandırılan bireylerin yüzde 64'ü suçluluk hissi yaşadığını ifade ederken, karışık duygusal tepkiler arasında üzülme, kendine kızma ve dolandırıcıya kızma gibi duyguların öne çıktığı belirlendi. Mağdurların yüzde 72'si diğer insanlara, yüzde 47'si genel olarak hayata güvenini kaybettiğini ifade ederken, kendine güven kaybının yüzde 54 oranında gözlendiği ortaya çıktı.
GÜVEN KAYBI
Dolandırıcılığın, kişinin yakın çevresine (%32), güvenlik güçlerine (%40) ve adalete güvenini (%44) olumsuz etkilediği belirlendi. Mağdurlar arasında dolandırıldıklarını ilk paylaşanların aileleri olduğu ifade edildi. Kadın katılımcıların yüzde 22'si, dolandırıcıyı bulmaya erkeklere göre daha fazla çaba gösteriyor.
GÜVENLİK ENDİŞESİ
Araştırmaya göre, dolandırılan bireylerin sadece üçte biri dolandırıldıklarını kolluk kuvvetlerine veya resmi makamlara bildiriyor. Şikayet etmeme nedenleri arasında sonuç alınamayacağına dair düşünce ve uğraşmanın faydasız olduğuna inanma bulunuyor.
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
Araştırmacılar, dolandırıcılık ile kişisel verilerin saklanması arasında önemli bir bağlantı olduğunu vurguluyor. İkna sürecinin, web siteleri, e-posta hesapları ve telefon numaralarının gerçek gibi görünmesiyle doğrudan ilişkili olduğu belirtiliyor.
"MADDİ KAYIPLARIN ÖTESİNDE"
Doç. Dr. Abdurrahman Yılmaz, ön araştırma ile ilgili olarak, "Bu ön araştırma, maddi kayıpların ötesinde dolandırıcılığın toplumsal ve bireysel sorunlara yol açtığını gösteriyor. Dolandırıcılıkla mücadelede, yasal düzenlemelerin yanı sıra toplumsal bilinç ve proaktif önlemlerin alınması önemli. Türkiye’de bu alandaki çabaların daha sistemik ve kurumsal bir hale dönüştürülmesi gerekiyor." şeklinde konuştu.
HABER MERKEZİ
