O dönemlerde iki tren hattının geçtiği cadde, toz ve dumanla dolup taşarken, trenlerin vagonlarından dökülen kömürler testere ağızlarıyla kazınarak toplanır, tenekelere doldurulup satılırdı. Bu yoğun kömür taşımacılığı döneminde, Gazipaşa Caddesi'nde lokantacılık da önemli bir iş koluydu.
Aşçı Hacı Baba'nın Hikayesi
Caddenin karşısında, bugünkü vergi dairesinin yakınlarında, "Aşçı Hacı Baba" adında bir iş yeri vardı. O yıllarda lokanta kültürü mevcut değildi; yemek yapan işyerlerine "aşçı" denilirdi. Hacı Baba, hem hamallara yemek hizmeti sunar hem de kömür alım satımı yaparak ek işlerle uğraşırdı. Yabanovalı hamallar taşımacılık işlerini üstlenir, yemeklerini de genellikle Aşçı Hacı Baba'nın lokantasında yerlerdi.
1900’lerin Başlarında İskeleler ve Yapılar
1900'lü yılların başlarında Zonguldak'ta iskeleler ahşap yapıdaydı ve büyük teknelerin yanaşmasına uygun değildi. 1932 yılında yerine beton bir iskele inşa edildi ve bu iskele iki katlı olarak hizmet vermeye başladı. Üst katına monte edilen vinç, Zonguldak'ın malzeme ihtiyacının deniz yoluyla sağlanmasında önemli bir rol oynadı.
İskele Çevresinin Tarihi Yapıları
Beton iskelenin çevresi, 1930’lu yıllara kadar parklar ve düzenlemelerden yoksun bir yapıdaydı. İskelenin yakınında, 1890'lı yıllardan 1930'lu yıllara kadar "Taşıma Bürosu" olarak kullanılan bina ve yanı başında "Sahil Sıhhiye" binası vardı. Ayrıca o dönemde bölgedeki en iyi otel olarak bilinen "İhsaniye Oteli" de burada konaklama hizmetleri sunuyordu.
Zonguldak'ta O Dönemde Varlıklı Aileler
1920’li yıllarda Zonguldak'ta üç varlıklı aile bulunuyordu. İki tanesi yabancı uyruklu iken, Türk olanı ise Numan Ağa’ydı. Numan Ağa, Zonguldak'ta iki otelin sahibiydi. Birisi eski Gazipaşa Caddesi ile Yeni Camii’nin kesişim noktasındaki "İstanbul Oteli"ydi. Diğeri ise lüks bir otel olarak kabul edilen "İhsaniye Oteli," şimdiki İsmet İnönü Heykeli'nin olduğu bölgede yer alıyordu. O dönemlerde sahil, kordon boyu gibi alanlardan yoksun, taşlık kumluk bir sahil manzarasına sahipti.
Zonguldak'ın İlk Yönetim Binası
İl olmadan önce Zonguldak'ta ilk yönetim binası Yeniçarşı'da bulunuyordu. 1923 sonrasında bu bina "vilayet binası" olarak kullanıldı. Yeni Cami’nin yanında, Amele Birliği Hastanesi’nin yolu üzerinde yer alan bu bina, sonrasında yıkılarak 1930'lu yıllarda günümüzdeki vilayet binasının yapıldığı bölgeye taşındı.
Tarih, Şehrin Hafızasında Canlanıyor
Zonguldak’ın 1930 öncesi dönemleri, Gazipaşa Caddesi’nin kömür taşımacılığına ve o dönemin yaşamına tanık olurken, aynı zamanda tarihi binaların ve köklü yapıların yansıması ile şekillenmişti. Bugün bu hikâyeler, şehrin hafızasında yaşayan bir tarih olarak önemini koruyor.
Zonguldak Haberleri