23 Ekim’de Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ’nin (TUSAŞ) Ankara’nın Kahramankazan ilçesindeki tesisine silahlı bir saldırı gerçekleştirildi. Saldırıda 5 kişi hayatını kaybederken 22 kişi de yaralandı. Yaralılardan 8’i taburcu edildi. Henüz saldırıyı üstlenen olmadı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, saldırganların PKK üyesi olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, saldırının Türkiye’nin savunma sanayisine yönelik bir tehdit olduğunu belirterek, “Tam Bağımsız Türkiye” idealini hedef aldığını ifade etti. Erdoğan’ın açıklamalarına göre TUSAŞ, ülkenin savunma atılımlarının ve yerlilik hedeflerinin en önemli timsallerinden biri.
TUSAŞ: Savunma Sanayisinde Stratejik Rol
1973 yılında kurulan TUSAŞ, Türkiye’nin savunma sanayisinde dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla kurulan ilk kuruluşlardan biri oldu. 2000'li yıllarda savunma sanayisindeki yerlilik oranı %20 seviyelerindeyken, bugün bu oran %80’i aştı. Türkiye genelinde savunma sanayi ekosisteminde 3.500’den fazla şirket ve 90.000'den fazla çalışan bulunurken, TUSAŞ bünyesinde 15.000’den fazla kişi istihdam ediliyor.
TUSAŞ’ın hisselerinin %55’i Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’na, %45’i ise Savunma Sanayii Başkanlığı’na ait. TUSAŞ’ın Akıncı-Ankara’daki tesisleri, modern uçak üretiminde kullanılan yüksek teknolojiye sahip makine ve teçhizatla donatılmış durumda.
TUSAŞ’ın Tarihi ve Yeniden Yapılanma Süreci
TUSAŞ, 1970'li yılların sonunda uluslararası savaş uçağı programlarına katılmak amacıyla kurulmuştu. 1984 yılında ABD ile yapılan anlaşma kapsamında F-16 uçaklarının üretimi ve entegrasyonu için Turkish Aerospace Industries (TAI) kuruldu. 25 yıl sürecek bu ortaklık, 2005’te sona erdi ve TAI tamamen Türkiye’ye geçerek TUSAŞ bünyesine katıldı.
2004 yılında Savunma Sanayii İcra Komitesi'nin aldığı kararla tank ve İHA gibi kritik sistemlerin yurt dışından alım planları iptal edildi ve ihtiyaçların milli kaynaklarla karşılanmasına öncelik verildi. Bu kararla birlikte, savunma sanayisindeki yerlileşme çalışmaları büyük bir ivme kazandı.
TUSAŞ’ın En Önemli Projeleri
TUSAŞ, hem yerel hem de uluslararası projelerde önemli başarılara imza attı. Şirket, Türkiye İhracatçılar Meclisi'ne (TİM) göre savunma ve havacılık sektöründe en çok ihracat yapan firma konumunda. 2024 itibarıyla en çok ihracat yapan 1000 firma arasında 27. sırada yer aldı.
TUSAŞ’ın öne çıkan projeleri şunlardır:
- HÜRKUŞ: Eğitim ve hafif taarruz uçağı
- HÜRJET: Jet eğitim uçağı
- GÖKTÜRK Uyduları: Türkiye’nin uzaydaki gözü
- ANKA: İnsansız Hava Aracı (İHA) sistemi
KAAN: Türkiye’nin İlk Milli Muharip Uçağı
TUSAŞ’ın en dikkat çekici projelerinden biri, Türkiye’nin ilk milli muharip uçağı olan KAAN projesidir. 21 Şubat 2024'te ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştiren KAAN, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından “Türkiye'nin beşinci nesil savaş uçağı” olarak tanıtıldı ve F-16’ya benzetildi. Beşinci nesil savaş uçakları, üstün gizlilik, hassas saldırı kabiliyetleri ve yüksek manevra yetenekleri ile savaş alanında fark yaratıyor.
KAAN’ın test uçuşlarında, F-16’larda kullanılan Amerikan yapımı F110 motorunun yer alması eleştirilere yol açtı. Ancak proje kapsamında yerli motor geliştirme çalışmaları devam ediyor. KAAN'ın 2028 yılında Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmesi planlanıyor.
Sonuç: TUSAŞ’a Yapılan Saldırının Anlamı
TUSAŞ’a yönelik bu saldırı, Türkiye’nin savunma sanayisinde yakaladığı ivmeyi hedef almış görünüyor. Yerli ve milli üretim projelerine ağırlık veren TUSAŞ, özellikle İHA ve savaş uçakları alanındaki başarılarıyla dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, saldırının Türkiye’nin terörle mücadeledeki kararlılığını daha da güçlendirdiğini vurguladı.