Zonguldak, Bartın, Karabük'teki madencilerin ve madenci sendikasının katılımıyla gerçekleşen "Büyük Madenci Yürüyüşü," işçi tarihinde dikkat çeken bir direnişi simgeliyor.
ZORUNLU ÇALIŞMA VE İLK DİRENİŞLER (1848-1965)
1848'de Zonguldak'ta yaşayan erkeklere madende çalışma zorunluluğu getirilmesiyle başlayan süreç, 1965'te Kozlu'da iki madenci yaşamını yitirdiği büyük bir direnişle devam etti.
ÖZELLEŞTİRME VE ZOR GÜNLER (1988-1990)
1988'de Kilimli Maden Ocağı'nın kapatılmasıyla başlayan özelleştirme politikaları, Zonguldak'ta üretimi düşürerek işçi sınıfını etkiledi. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın açıklamaları, işçi ücretleri ve kömür fiyatları arasındaki dengeyi sarsmıştı.
GREV KARARI VE BÜYÜK ZONGULDAK YÜRÜŞÜ (1990-1991)
1990 yılında toplu iş sözleşmelerinde yaşanan anlaşmazlıklar sonucunda Genel Maden-İş, 30 Kasım'da greve başlama kararı aldı. Türkiye tarihinin en büyük işçi hareketlerinden biri olarak kayıtlara geçen "Büyük Madenci Yürüyüşü" başladı.
ANKARA YOLUNDA İSYAN (1991)
Madencilik sektöründeki grev kararı, işçi sınıfı için zorlu bir süreci başlattı. Zonguldak'tan Ankara'ya doğru yürüyen 48 bin işçi, üç şehri bir araya getirerek tarihi bir gösteriye imza attı.
HÜKÜMET İLE GÖRÜŞME VE DÖNÜŞ (1991)
Ankara'ya ulaşmaya çalışan madenciler, Başbakan Yıldırım Akbulut'un önerilerini kabul etmeyerek yürüyüşlerine devam ettiler. Ancak sendika lideri Şemsi Denizer'in geri dönüş kararı, grevin sonunu getirdi.
YÜRÜŞÜN SONUÇLARI VE ETKİLERİ (1991-1992)
Grevin ardından sendika ve hükümet arasında üç aylık görüşmeler sonucunda imzalanan toplu sözleşme, işçilerin taleplerini tam anlamıyla karşılamadı. Ancak bu süreç, ANAP hükümetinin düşmesine neden oldu.
UNUTULMAZ AN "SİLKELE BAŞKAN, DÜŞECEKLER!"
Büyük Madenci Yürüyüşü'nün en bilinen sloganlarından biri olan "Silkele Başkan, Düşecekler! ve Ölmek Var Dönmek Yok" ifadesi, işçilerin kararlılığını ve mücadele azmini simgeliyor.
SONRASINDA GELİŞEN OLAYLAR (1992)
1992'de Zonguldak Kozlu ilçesinde yaşanan büyük grizu patlaması, 263 madencinin ölümüne neden oldu. Ölen madencilerin eşleri, hak arama mücadelesine devam etti, bu durum tarihi olayın etkilerini uzun süre taşıdı.
DİRENİŞİN GÜNÜMÜZDE MADENCİLERİNE YANSIMASI
Büyük Madenci Yürüyüşü, Türkiye işçi hareketinin önemli anlarından biri olarak hafızalarda yer etti. Ancak elde edilen kazanımlar sınırlı kaldı ve sektördeki sorunlar devam etti. Yine de bu direniş, işçi sınıfının birlik ve dayanışma içinde ne kadar güçlü olduğunu gösterdi.
Aybüke Ünal