Türk kadını 5 Aralık 1934'te seçme ve seçilme hakkını kazandı! İlk kadın siyasetçilerimiz...

"Ey kahraman Türk kadını! Sen yerde sürüklenmeye değil, omuzlar üzerinde göklere yükselmeye layıksın."

Büyük önder Mustafa Kemal Atatürk, kadınların toplumsal hayatta eşit ve özgür bireyler olmaları için önemli reformlar gerçekleştirdi. Kadın hakları konusunda ileri görüşlü bir lider olan Atatürk, "Dünya yüzünde gördüğümüz her şey kadının eseridir" sözleriyle, kadınların insanlık tarihindeki rolünü vurguladı. Kadınlara seçme ve seçilme hakkı vererek, Türkiye'yi Avrupa'da bir öncü ülke yaptı.

Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu olarak, kadınların siyasi, sosyal ve kültürel alanda gelişimine büyük katkı sağladı. Cumhuriyet'in ilanından sonra, kadınların eğitim, çalışma ve medeni haklarını güvence altına alan yasalar çıkardı. 1930 yılında belediye seçimlerinde kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınan Türkiye, 5 Aralık 1934'te Anayasa ve Seçim Kanunu'nda yapılan değişiklikle kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı verdi. Böylece Türk kadını, İsviçreli, Fransız ve Belçikalı kadınlardan çok daha önce siyasete katılma fırsatı buldu.

MÜFİDE İLHAN ( Siyasetçi- ilk kadın belediye başkanı) Kadınların siyasi başarıları sadece Meclis ile sınırlı kalmadı. 1950 yılında yapılan yerel seçimlerde Müfide İlhan, Mersin Belediye Başkanı olarak seçildi. Böylece Türkiye'de ilk kadın il belediye başkanı oldu.

SADİYE ARDAHAN ( Siyasetçi- İlk kadın belde belediye başkanı) Türkiye'de ilk kadın belde belediye başkanı, 1930 yılında Artvin'in Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya beldesinde seçilen Sadiye Hanım oldu. Sadiye Hanım, Türkiye'nin ilk kadın siyasetçisi olarak tarihe geçti.

ESİN GÜL HANIM (İlk kadın muhtar) 1933 yılında ise kadınlara muhtar olma ve köy heyetini seçme hakkı verildi. Türkiye'nin ilk kadın muhtarı, Aydın'ın Çine ilçesine bağlı Demirdere Köyü'nde seçilen Gül Esin Hanım oldu.

HALİDE EDİP ADIVAR (Yazar-Gazeteci- Milletvekili) 5 Aralık 1934'te Anayasa'da yapılan değişiklikle Türk kadınına milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı. Bu tarihi kararla Türk kadını, siyasette söz sahibi olmaya başladı. 1935 yılında yapılan genel seçimlerde 18 kadın milletvekili meclise girdi. Bu sayı, o dönemde dünyada en fazla kadın milletvekili bulunan ülke olan Finlandiya'nın ardından ikinci sırada yer aldı.

Kadın milletvekillerinin arasında, Hatice Özgener, Ferruh Güpgüp, Şekibe İnsel, Sabiha Gökçül, Mihri Pektaş, Nakiye Elgün gibi önemli isimler vardı. Ayrıca, Halide Edip Adıvar gibi ünlü yazarlar da Meclis'te siyaset yaptılar.

Atatürk döneminde kadınlara tanınan bu haklar, dünyanın pek çok gelişmiş ülkesinden daha erken bir tarihte gerçekleşti. Bu da Mustafa Kemal Atatürk'ün kadın hakları konusunda ne kadar ileri görüşlü olduğunu gösteriyor.

SABİHA GÜRKEY (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

SENİHA HIZAL (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

MELİHA ULAŞ (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

ESMA NAYMAN (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

FERRUH GÜPGÜP (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

BAHİRE BEDİZ MOROVA AYDİLEK (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

MİHRİ PEKTAŞ (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

FAKİHE ÖYMEN (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

BENAL NEVZAT ARMAN (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

ŞEKİBE İNSEL (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

HURİYE ÖNİZ BAHA (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

FATMA MEMİK (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

HATİCE ÖZGENER (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

TÜRKAN ÖRS BAŞBUĞ (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

SABİHA GÖKÇÜL ERBAY (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

MEBRURE GÖNENÇ (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

HATI ÇIRPAN (Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

ZEHRA BUDUNÇ (Öğretmen- Milletvekili- İlk Belediye Başkan Yardımcısı)

NAKİYE ELGÜN (Öğretmen-Türkiye'nin ilk kadın milletvekili)

Milletvekili Elgün Genel Kurul kürsüsünden "Bugüne kadar Türk, bütün olarak her sahada yan yana, el ele çalışmıştı. Bütün dünya bilsin ki Türk milleti dün olduğu gibi bugün de, bugünden itibaren sonra da hiç eksiksiz bir bütün olarak çalışacaktır." vatandaşa bu sözlerle seslendi. Aybüke Ünal