TTK’DA 50 YILLIK ACI BİLANÇO...

-TTK’DA 50 YILLIK ACI BLANCO... -KURUMDA 1973-2022 TARİHLERİNDE MEYDANA GELEN KAZALARDAKİ YARIM ASIRLIK SÜREÇTE 1355 MADENCİ YAŞAMINI YİTİRDİ, 217 BİN 349 MADENCİ DE YARALANDI (ÖZEL HABER)

Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) maden ocaklarında 1973-2022 tarihlerinde yarım asırlık süreçte meydana gelen kazalarda 1355 madenci yaşamını yitirdi, 217 bin 349 madenci de yaralandı.

Araştırmacı gazeteci Orhan Akyüz’ün, Genel Maden İşçileri Sendikası’nın (GMİS) istatistik verilerinden edindiği bilgiye göre, kurumun faaliyet gösterdiği Zonguldak'ta, kömür üretimi nedeniyle yerleşim yerlerinin altındaki galerilerde adeta ikinci bir şehir varlığını sürdürüyor. Kömür işletmeciliğine başlandığı 1848'den bugüne kadar TTK'nın 5 müessese müdürlüğü ile özel firmaların açtıkları galerilerde kömür üretimi yapılıyor, yerleşim yerlerinin altındaki galerilerde de adeta ikinci bir şehir varlığını sürdürüyor.

Üretim işçileri, 3 vardiyada girdikleri kömür ocaklarındaki faaliyetleri sırasında her türlü ihtiyaçlarını da yerin altında gideriyorlar. Yemeklerini ocakta oluşturdukları sofralarda yiyen madenciler, kilometrelerce uzunluktaki karanlık dehlizlerde mesaileri süresince ayrı bir yaşam sürüyorlar.

Madencilerin işçi asansörleri ve ardından bindikleri fayton denilen demiryolu aracıyla ilerledikleri galeriler, yerleşim yerlerinin altına uzanan üretim alanlarıyla Zonguldak'ı "iki katlı şehir" haline getiriyor.

Yer üstünde günlük yaşamın olağan koşuşturmasındaki insanlar ile yer altında kömür çıkartmak için kazmasını doğanın bağrına saplayan madenciler, 176 yıllık kömür kentini farklı kılan en temel özellikleri arasında yer alıyor.

Havzada tespit edildiği edilen 1 milyar 310 milyon ton taş kömürü rezervi düşünüldüğünde, kentin altının daha uzun yıllar kazılmaya devam edilmesi bekleniyor.

MADEN OCAKLARINDAKİ SERVET: TAŞ KÖMÜRÜ Zonguldak havzasında eksi bin 200 metre derinliğe kadar tespit edilen 1 milyar 310 milyon ton jeolojik taş kömürü rezervi, ekonomiye kazandırılmayı bekliyor. Zonguldak havzasında eksi bin 200 metre derinliğe kadar tespit edilen 1 milyar 310 milyon ton jeolojik taş kömürü rezervine karşılık, TTK yıllık 1 milyon ton civarındaki üretimle 40 milyon ton olan ülke ihtiyacının çok düşük bölümünü sağlayabiliyor.

TTK'DAKİ İŞ KAZALARI TTK kömür ocaklarında 1973-2022 tarihlerinde 50 yılda meydana gelen kazalarda 1355 madenci yaşamını yitirdi, 217 bin 349 madenci de yaralandı. Söz konusu yıllarda kuruma bağlı müessese müdürlüklerinden Üzülmez, Kozlu, Karadon, Armutçuk ve Amasra kömür ocaklarında "göçük, grizu ve kömür patlaması, karbonmonoksit zehirlenmesi ile metan gazı ve karbondioksit boğulmaları" gibi kazalar oldu. Verilerde, 1 Nisan 1924 tarihinde Cumhuriyet sonrası kurulan ilk il Zonguldak’ta, kömür işletmeciliğine başlandığı 1848’den bugüne kadar TTK’nın yanı sıra daha sonraları özel firmaların da açtıkları galerilerde kömür üretimi yapılıyor. Kozlu üretim bölgesinde 1992'de 263 madencinin hayatını kaybettiği grizu faciası, Türkiye'de en fazla can kaybı yaşanan iş kazası olarak tarihe geçti. Aynı yıl, grizunun yanı sıra diğer kazalarla birlikte 277 işçi yaşamını yitirdi, 5 bin 214 işçi de yaralandı. Havza madenlerinde saptanabilen en eski ölümlü iş kazası 1875'de Ahmet Ağa adlı kişinin yaşamını yitirdiği kaza olarak kayıtlara geçti. Kayıtlı verilerde, 2018-2019 yıllarında ölümlü iş kazası meydana gelmediği, 47 bin 64 madencinin yaralandığı yer aldı.

2023’ÜN İLK 6 AYINDA 1 MADENCİ YAŞAMINI YİTİRDİ Bu arada TTK maden ocaklarında 2023’ün ilk 6 ayında meydana gelen kazalarda 1 madenci yaşamını yitirdi, 1116 madenci de yaralandı. Öte yandan yetim bırakan maden ocaklarında ölümlerin ürküttüğü TTK’daki 1973-2022’de meydana gelen iş kazalarında, ölü ve yaralı sayısı yıllara göre şöyle: TTK’DA 50 YILLIK BLANCO: 1355 ÖLÜ, 217 BİN 349 YARALI YIL ÖLÜ YARALI --- --- ------ 1973 70 7764 1974 65 7823 1975 69 6249 1976 50 5879 1977 47 5848 1978 63 6878 1979 43 7292 1980 38 6880 1981 35 7706 1982 26 7956 1983 145 8159 1984 18 8358 1985 35 8132 1986 23 6718 1987 33 6485 1988 32 7032 1989 20 6792 1990 23 6253 1991 16 5185 1992 277 5214 1993 15 4386 1994 12 3126 1995 13 2373 1996 4 2560 1997 22 2322 1998 12 1928 1999 4 1722 2000 9 4090 2001 5 4340 2002 8 2653 2003 8 2484 2004 5 1994 2005 10 1700 2006 3 1627 2007 5 2042 2008 7 1875 2009 7 3453 2010 5 3367 2011 4 2805 2012 6 2707 2013 3 2458 2014 1 2162 2015 4 2122 2016 1 2439 2017 6 2409 2018 0 1904 2019 0 2860 2020 4 2810 2021 1 2960 2022 43 3068 HABER: ORHAN AKYÜZ FOTOĞRAFLAR: ORHAN AKYÜZ