Fatih Sultan Mehmet'in "Çeşm-i Cihan"ı Amasra...

Çağ açıp çağ kapatan Osmanlı Padişahı Fatih’in bile manzarayı gördüğü an yanında duran lalasına dönerek “Lala, Lala! Çeşmi cihan bura mı ola?” diyerek dünyanın gözü, gözbebeği olarak nitelendirdiği Amasra’nın "Çeşm-i Cihan" adını alışının 563. yıl dönümü 17 Ekim Barış Günü olarak kutlanmaktadır.

Amasra’nın Osmanlı topraklarına katılma hikayesi ise 1460 yılına dayanıyor. Amasra’ya ilk görüşte vurulan Fatih Sultan Mehmet, Lala’sına “Lala Lala! Çeşm-i Cihan (dünyanın değerlisi) bu mu ola?” diye sorar. O andan sonra da burayı savaş yapmadan alır. Çünkü istediği son şey bu güzel şehrin zarar görmesidir.

Şehrin antik çağdaki adı “susam diyarı” manasına gelen Sesamos. M.Ö. 3. yüzyılda kente o dönem Amasra’yı yöneten kadın lider Amastris’in adı verilmiş. Osmanlı zamanında ise adı Amasra olarak anılmaya başlanmış.

Bartın’ın kuzey ucunda yer alan Amasra, tarihi boyunca pek çok güzel benzetme ile anılmış. Plinius’un 'zarif ve güzel', Cenovalıların 'çiçekli kale', Zeki Müren’in 'küçük Capri' olarak adlandırdığı ilçe, Osmanlı döneminde Fatih Sultan Mehmet tarafından 'Çeşm-i Cihan' (dünyanın gözü, dünyanın değerlisi) sıfatlarına layık görülmüş.

1940 yılında turizm faaliyetlerine başlayan ilçe bugün de çok sayıda turisti ağırlayan bir cazibe merkezi konumunda. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk turizm kasabası olma özelliğine sahip.

Cenova izlerini taşıyan dar sokakları, renkli, küçük evleri, insana huzur veren atmosferi, pişmiş balık kokusunun etrafa yayıldığı limanı ile Amasra adeta bir Karadeniz rivierası.

Buraya ilk yerleşenin kim olduğu bilinmese de Amasra tarihi boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış.

Hitiler ve çağdaş Kaşkalar, Fenikeliler, İonyalılar, Persler, Makendonlar, Pontoslular, Bizanslılar ve Romalıların burada bir süre yaşadığı biliniyor. Hatta Amasra Kalesi’nin içinde yer alan Cenova armalarına dayanarak 13. yüzyıldan itibaren buraya yerleşen İtalyan tüccarlar sayesinde bir süre Cenova idaresine bırakılmış olabileceği de tahmin ediliyor.