Dünya üzerinde sadece bir tane! O da Bartın'da...

Güzelcehisar, Bartın il merkezine 17 km mesafede, Amasra ilçesine bağlı bir köydür.

Bartın'ının Güzelcehisar sahilinde bulunan 2017 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından “Tabiat Anıtı” olarak ilan edilen Güzelcehisar Lav Sütunları’dır.

80 milyon yıl önce volkanlardan akan lavların soğuyup kristalleşmesi sonucu oluşan lav sütunları, dünyanın ender gelişmiş doğal oluşumlarındandır.

Dünyada Kuzey İrlanda, İskoçya ve Kalifornia’da, Türkiye’de ise sadece Bartın’da bulunan lav sütunlarını dünyadaki benzerlerinden ayıran özelliği; hem yatay hem dikey oluşumlar halinde olmasıdır.

Koruma altına alınarak doğal miras olarak kabul edilen Güzelcehisar lav sütunlarının; çapları 50-100 cm, boyları 30 metrenin üzerindedir.

Tetis Okyanusu tabanının kuzeye doğru dalıp batması ve dalan okyanus tabanının yerin derinlerinde eriyip yüzeye çıkması sonucunda batıda Bulgaristan’dan başlayarak doğuda Gürcistan’a kadar uzanan alanda bir volkanik yay oluşmaya başladığı ve bu yayın yaklaşık olarak 90 milyon yıl önce faaliyete başlayıp, bazı aralıklarla 70 milyon yıl önce sona erdiği bilinmektedir.

Bu volkanik faaliyet sonucu oluşan magma kayaları ülkemizde batıda İğneada civarından başlayarak doğuya doğru Şile, Marmara Ereğlisi, Zonguldak, Bartın, İnebolu ve tüm Karadeniz dağ kuşağında izlenmektedir.

Bartın’daki lav sütunları ise bu volkanik faaliyetin en göze çarpan ürünüdür.

Volkandan akan lav soğuyup kristalleşerek kaya haline dönüşürken soğuma ve katılaşmanın doğal bir sonucu olarak büzüşür. Soğuma ile oluşan bu büzüşme kayada gerilme yaratır ve bunun sonucunda çatlaklar gelişir.

Lav soğudukça büzülme devam eder ve böylece oluşan çatlaklar da giderek büyür. Bu kırıklar çok çeşitli şekillerde gelişmekle birlikte son derece düzgün ve sistematik olarak geliştikleri yerlerde kayanın altıgen, beşgen ya da dörtgen biçimli bir yapı kazanmasına yol açarlar.

Bölgenin turizme kazandırılması amacıyla “Bartın İli Güzelcehisar Lav Sütunları ve Sahilinin Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Peyzaj Uygulama Projesi” kapsamında yapılan çalışmalar 2018 yılında tamamlanmış olup; ahşap yürüyüş yolları, seyir terası ve iskele yapılmıştır.

İskoçya'da bulunan Devler Geçidi lav sütunlarından oluşuyor. Buradaki lav sütunları yassı şekilde oluşurken Güzelcehisardaki lav sütunları ise dikey oluşuyor.