Varan-1:
Zonguldak maden kurtarma ekibi tahlisiye bitiminin işçi kadrosundan, teknik eleman kadrosuna geçişinin, iş güvenliği ve kurtarma ekipmanlarının eğitim ve bürokrasisinin modernleşme yolundaki serüveninin başlangıç tarihidir…
Varan-2:
3 Mart 1992 tarihi yüzlerini, bedenlerini yalayan her renkten aleve bulanmış ve can derdine bile düşememiş işçiler hayatlarını kaybederken, Hükümet ve Türk medyasının alelacele ölümleri bahane ederek, ocakların kapatılmasını hatta özelleştirilmesini ve zarar ediyor politikalarının da düğmeye basıldığı tarihtir…
Kurumun küçültülmesi, iç kaynaklar yerine dışa bağımlı kömür politikalarında miladıdır…
ZONGULDAK TAHLİSİYE EKİBİ…
3 Mart 1992 Kozlu faciasında, zincirleme grizu infilakı nedeniyle İncirharmanı mevkisinden Üniversitenin İncivez kampüsünün bulunduğu alana kadar 8 kilometrekarelik alanı kaplayan havalandırma çıkış bacası havaya uçmuş, çıkan yangın günlerce sürmüştür…
Bu faciada 500'den fazla işçi sağ salim yeryüzüne çıkmayı başarmış ancak ölenlerin yarısının cesedine ulaşılabilmiştir. Ulaşılamayan diğer işçiler için kurtarma çalışmaları yangın ve zehirli gazlar yüzünden durdurulmak zorunda kalmış, birkaç günün ardından çalışmalar beklemeye alınmıştır.
Kazadan kurtulanların ifadelerini temel alan soruşturmada da, kazanın oluşma nedenleri tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. 26 Mart 1992 günü ocak tekrar açılmış ise de, yangının kızışması üzerine bir kere daha kapatılmıştır.
Daha sonra yangının sönmesi için madene su basılmış aylar sonra madende kalan 147 cansız bedenin yeryüzüne çıkarılması çalışmaları başlatılabilmiştir. Milyonlarca metreküp suyun boşaltılması yıllarca sürmüş, bu arada da kalan cesetlere peyderpey ulaşılmış, son kalan 2 madencinin cesedi 1997'de çıkarılabilmiştir…
Bu olay özellikle Zonguldak ve Türk madencilik sektörü çalışanları açısından belleklerde canlılığını sürdürmekte, 7 Mart 1983'de Armutcuk Müessese Müdürlüğü'nde 103 isçinin yaşamını yitirdiği grizu faciası gibi, her yıldönümünde törenlerle anılmaktadır.
................
Zonguldak Nostalji-Yüksel Yıldırım-2020