İlk 15 Antik Limandan Biri Zonguldak’ta: Tieion Limanı Gün Yüzüne Çıkıyor
Uzmanlara göre M.Ö. dönemlere ait Anadolu’daki en eski 15 yapay liman arasında Zonguldak’taki Tieion Antik Limanı da yer alıyor. Bugün Filyos beldesi sınırlarında bulunan bu tarihi liman, Karadeniz’in antik dönemdeki ticaret hayatına ışık tutuyor.
Küçük Asya’dan Anadolu’ya uzanan tarih
Antik yazarların "Küçük Asya" olarak tanımladığı bölge, zamanla "Anatolia" ve sonrasında da Türklerin gelişiyle "Anadolu" ismini aldı. Bu topraklar, sadece kara yerleşimleri değil, aynı zamanda deniz ticaretinde büyük rol oynayan liman kentleriyle de dikkat çekti. Uzmanlar tarafından yapılan araştırmalarda, günümüzde Türkiye sınırları içinde yer alan en eski 15 yapay liman tespit edildi.
Tieion Limanı: Zonguldak’ın binlerce yıllık ticaret kapısı
Bu limanlardan biri de Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde yer alan Tieion Antik Kenti önünde inşa edilmiş. Eski adıyla Billaeus olan Filyos Çayı’nın ağzında yer alan bu liman, Roma döneminde ticaret gemileri için önemli bir durak noktasıydı. Günümüzde hala denizin altında görülebilen kalıntılar, bölgenin tarihsel önemini koruyor. Son yıllarda yapılan su altı araştırmalarında ise çok sayıda batık gemi parçası tespit edildi.
Limanların çoğu Ege ve Akdeniz kıyılarında
Türkiye genelinde tespit edilen bu 15 antik limanın büyük çoğunluğu Ege ve Akdeniz kıyılarında yer alıyor. En eski liman ise M.Ö. 13. yüzyılda Antalya’nın Kaş ilçesine bağlı Patara’da inşa edilmiş. Tieion ise Karadeniz’deki bu listeye giren nadir yapay antik limanlardan biri olma özelliği taşıyor.
Filyos’un sıcak kıyı yapısı liman inşasını kolaylaştırdı
Tieion’un bulunduğu bölge, Karadeniz’in diğer noktalarına göre daha ılıman ve sakin bir kıyı yapısına sahip. Bu nedenle taş yığılarak liman oluşturulması mümkün olabilmiş. Aynı zamanda bölgeye hâkim olan Filyos Çayı, gemilerin iç kesimlere ulaşmasında da stratejik rol oynamış.
Zonguldak’ta doğal limanlar da kullanıldı
Zonguldak, sadece yapay değil, doğal limanlarıyla da dikkat çekiyor. Ereğli ile Zonguldak arasındaki antik kaynaklarda “Oxinas” olarak geçen bölge, doğal yapısıyla antik denizciler için güvenli bir sığınak işlevi görüyordu. Ayrıca Amasra’daki koylar, Pers kökenli Kraliçe Amastriane tarafından birleştirilerek gemilerin kolayca yanaşabileceği iki liman haline getirilmişti.
Antik limanlar turizme kazandırılabilir
Tarihsel kaynaklara göre Anadolu’daki bu antik limanlar sadece geçmişin izlerini değil, aynı zamanda turizm potansiyelini de barındırıyor. Tieion gibi kıyı kentleri, doğru tanıtımla hem tarih turizmine katkı sağlayabilir hem de bölge ekonomisini canlandırabilir.